ALLE WINTERS ONDER WAETTER
Verantwoording
Deze bijdrage is gebaseerd op
de inleidingen over de
geschiedenis van de Bergense
polders, de Vereeniging van
Polders en Oningepolderde
Landen onder Bergen, de Vier
Gecombineerde Polders en Het
Waterschap Bergen opgenomen
in de inventarissen van de
archieven van de genoemde
waterschapjes. De inleidingen
zijn voorzien van een
notenapparaat met verwijzingen
naar de beschikbare literatuur
en archivalia. Zowel de
inventarissen als de archieven
zijn ter inzage bij het Regionaal
Archief Alkmaar.
stelde. De vrijblijvendheid ging overboord en in maart 1963
werd uit een artikel in het blad Waterschapsbelangen duidelijk
dat er bij GS werd gedacht over concentratie van de Bergense
polders. Men besefte heel goed dat er nu geen ontkomen meer
aan was. Op 1 oktober 1964 belegde de Vereeniging van
Polders en oningepolderde Landen een vergadering van alle
polderbesturen. Zij besloten zelf maar GS te verzoeken om
concentratie van de zeven polders en de Vereeniging te
bevorderen. Op 1 januari 1966 gingen de polders tenslotte
samen in het nieuwe Waterschap Bergen. Dit nam ook de
taken van de Vereeniging over. Op 16 december 1965 stonden
alle polderbestuurders met hun echtgenoten en het personeel
tijdens een feestavond in een café in Bergen stil bij het
naderende einde. Daar werd meteen afscheid genomen van de
voorzitter van de Vereeniging, de heer A. Jonker. Wegens het
bereiken van de 70-jarige leeftijd kon hij niet door in het
bestuur van het Waterschap Bergen. Burgemeester J. de Ruiter
bood Jonker namens de polderbesturen een wandelstok
voorzien van inscriptie aan.
Het nieuwe Waterschap Bergen was geen lang leven
beschoren. In 1969 kwamen GS met een nieuwe nota over de
waterschapsconcentratie. Het fusiecriterium van 1947 -
gemeenschappelijke belangen - werd losgelaten. Dit stond de
vorming van grote en slagvaardige waterschappen in de weg.
Voorgesteld werd onder andere de oprichting van een nieuw
waterschap dat de hele duinkant besloeg. In het voorjaar van
1972 bleek dat GS tot nog grotere verbanden wilden komen.
Op 1 januari 1977 ging het Waterschap Bergen samen met de
andere waterschappen tussen het Noordzeekanaal, de Zaan en
dc Hondsbossche Zeewering op in het nieuwe Waterschap
Het Lange Rond. Dit maakte precies een kwart eeuw vol.
Na de viering van het 25 jarig bestaan in 2002 fuseerde het op
1 januari 2003 met de andere vijf waterschappen in de regio
ten noorden van het Noordzeekanaal tot het Hoogheemraad
schap Hollands Noorderkwartier. Dat is nu verantwoordelijk
voor het waterbeheer in Bergen en omgeving.
Als onafhankelijke organisaties zijn dc Bergense polders
dus nu al weer 40 jaar geschiedenis. Maar als
waterstaatkundige eenheden bestaan ze nog. Gelukkig sieren
ook nog steeds drie oude watermolens het Bergense
polderland. Het zijn stuk voor stuk Rijksmonumenten. Dc
Philisteinse molen is nu weer geheel maalvaardig, de
Damlandermolen is dat helaas niet. Het voortbestaan van de
Sluismolen hing in 2001 even aan een zijden draadje toen deze
in de nacht van 16 op 17 november afbrandde. Gelukkig bleek
restauratie mogelijk en Waterschap Het Lange Rond begon
hier voortvarend mee. Ook werden verschillende acties
georganiseerd om dc molen weer met een scheprad uit te
rusten. Dit lukte en aan het einde van 2002 stond de molen er
weer prachtig en maalvaardig bij. Er is inmiddels ook een
start gemaakt met het verbeteren van de biotoop van de
molen zodat deze beter in het landschap tot zijn recht komt.
De plekken waar de molens van de Zuurvcnspolder, de
Oudburgerpolder en de Zuider- en Midden-Rekerpolder
stonden, zijn nog zonder moeite in het landschap terug te
vinden. Wellicht zitten er nog restanten van de funderingen in
de bodem. Langzamerhand kan zelfs het elektrische gemaal
van de Vier Gecombineerde Polders aanspraak op dc status
van monument maken. Dc goed geproportioneerde en
onmiskenbaar onder architectuur gebouwde gemaalbehuizing
was in 2005 precies 75 jaar oud en verdient die status ten
volle.
