F7SS»
és
Het in 1980
geplaatste
propellerblad-
monument.
(Fotoarchief
Fred
Jostmeijer).
De monumenten
Behalve het 'grootofferkruis' is er het 'propellerbladmonument'.
Het zware Lancasterblad met symbolische vorm en betekenis
werd geschonken door bevriende RAF veteranen die sinds 1978
vrijwel jaarlijks Bergen hebben bezocht. Nadat de War Graves
Commission te Ieperen en de gemeente toestemming hadden
verleend is het blad, dat gratis vervoerd werd uit Engeland door
de Koninklijke Luchtmacht en vanaf Soesterberg door de
Bergense Dick Smit, op een sokkel met inscriptie (their name
liveth for evermore) geplaatst. Het werd onthuld op 3 mei 1980
(een beschrijving staat nabij het propellerblad).
Dit monument was echter niet het eerste, want in 1970 werd
in de toren van de Ruïnekerk een carillon geïnstalleerd waarvoor
het initiatief werd genomen door een actieve zeer betrokken
commissie, te weten het Carillon Comité. Dit comité bracht ook
het geld bijeen. Het carillon bevat 218 namen van te Bergen
begraven militairen, verdeeld over 27 klokken. Eén klok luidt
niet; deze is opgedragen aan de 34 onbekenden waarvan de
grafstenen geen naam bevatten. Known unto God' luidt de tekst
op deze stenen alsmede meestal een datum. Op de grote luidklok
is gegraveerd: 'A.D. 1970. Ik luid voor hen die voor onze vrijheid
vielen en in Bergen rusten, 1940-1945'. Dit aparte 'levende'
monument in het centrum werd op 5 mei 1970 onthuld en
overgedragen aan de gemeente.
Fotoarchief Fred Jostmeijer
Informatiewand
Op het grafveld is een informatiewand geplaatst waarop in beeld
en tekst het verloop van de oorlogshandelingen ter bevrijding van
West-Europa wordt geschetst. In de achterwand bevindt zich een
kastje waarin naast een bezoekersregister de alfabetische lijst van
alle omgekomen en hier ter aarde bestelde militairen staan ver
meld.
Roberts, één
van de beste
navigators van
de RAF, sneu
velde tijdens de
terugvlucht na
de aanval op
Duitse stuw
dammen. Hij
behoorde tot de
bemanning van
H.M. Young.
(Fotoarchief
Fred Jostmeijer).
De herdenkingsbijeenkomsten
Vanaf 1946 werden herdenkingsbijeenkomsten gehouden bij de
bevrijdingsboom op de hoek Renbaanlaan/Van Recnenpark. In
1965 werd deze beukenboom overgebracht naar de begraafplaats
en geplaatst tegenover het militaire grafveld. Een steen met de
namen van de gevallen Bergense verzetsstrijders J. Martin en
J. Walter werd onder de boom geplaatst. Veel later is daar een
klein monument bijgekomen met de tekst 'twee uit velen'. De
militaire begraafplaats en de herdenkingsplaats voor het verzet,
met later een geheel vernieuwde steen, werd zo de centrale locatie
in Bergen voor de jaarlijkse 4 mei herdenkingen. Dan zijn er
gemiddeld 1000 mensen verzameld rondom de graven en bij de
monumenten met, in alle stilte, krans- en bloemlegging en ieder
met zijn eigen gedachten over ontelbaar velen die voor onze
vrijheid vochten of anderszins door oorlogshandelingen of
waanzindaden van de bezetter van ons land het leven lieten. In
het verlengde van de plaats waar diegenen die het verzet dienden
worden herdacht was het, dankzij langdurig en diepgaand onder
zoek, eind jaren negentig mogelijk een aparte herdenkingsplaats
in te richten met een zwart marmeren plaat waarop vermeld de
namen van de weggevoerde Bergense joodse mensen die in de
concentratiekampen zijn omgekomen. Deze werd op 4 mei 2000
onthuld.
In de loop der jaren tussen 1945 en 1970 hebben veel
nabestaanden en vrienden de begraafplaats bezocht. In 1970
kwam in groepsverband een groot aantal familieleden van
