Museum nieuws Gerrit Spruit, de eerste beheerder van het museum, aangesteld in 1921. Krijttekening door Leo Hagedoorn, 1919. (Collectie Gemeentemuseum Het Sterkenhuis). Gemeentemuseum Het Sterkenhuis: Eeuwfeest gemeentelijk historisch museum. 'Honderd jaar Sterkenhuis' Op 22 december 1903 werd het nieuwe raadhuis van Bergen geopend, het ge bouw onder huidige Bergenaren bekend als "t Oude Raethuys'. Het nieuwe ge bouw was de trots van het gemeentebe stuur. Toenmalig burgemeester Jacob van Reenen sprak in zijn openingsrede de vol gende woorden: Thans heeft men een ruime raadzaal, een secretarie, een boden kamer, een archief- en burgemeesterska mer en zelfs een klein museum. De Raad besloot een deel der zolderkamer in te richten tot berging der kransen van het Russisch monument, daar deze bij gemis aan ruimte tot nu toe op het Hof te Bergen bewaard werden. Deze kamer zoude tegelijkertijd dienen om eenige oudheden en merkwaardigheden van Bergen ten toon te stellen. 111 Hiermee werd de totstandkoming van de oud-Berger kamer een feit en daar mee begon de geschiedenis van museum Het Sterkenhuis. In december 2003 viert dit museum zijn honderd-jarig bestaan. Een feest voor allen die bij het museum betrokken zijn of dit in het verleden waren, en voor alles een eerbetoon aan de stichteres, mevrouw Marie van Reenen-Völter (echtgenote van Jacob van Reenen). Zij was de stuwende kracht achter de oprichting. Het was haar idee. Rond 1900 begon de ontwikkeling van het stille boerendorp Bergen tot het dorp van kunstenaars, forenzen en pen siongasten. Mevrouw Van Reenen, die deze ontwikkelingen stimuleerde, had tevens oog voor het belang van het bewa ren van de cultuurgeschiedenis van het platteland. Of in haar eigen woorden: Als vanzelf rijst de wensch, het vluchten de verleden even te doen spreken ter ver klaring van het heden en ter verwelko ming van de toekomst.<2> 100 jaar geschiedenis in vogelvlucht. De collectie, bestaande uit gebruiksvoor werpen, meubels, kleding en objecten van historische betekenis, kwam tot stand uit schenkingen van Bergenaren. Dit was zo in 1903. Anno 2003 groeit de nu omvang rijke collectie nog steeds door de vele gaven van particulieren. In de loop der tijd is deze collectie ook verbreed met topografische tekeningen en schilderijen, historische documenten, archeologische voorwerpen en een uitgebreide textielver- zameling. Reeds in 1909 werd de ruimte in het raadhuis te klein en in 1915 verhuisde men naar 'het oude huis van Vrasdonk' aan de andere zijde van de kerkbrink. Deze verwaarloosde boerderij, die ge sloopt dreigde te worden, werd gereno veerd met geld van de heer Jacob Sterken, onder voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen. Logisch dat het de naam "t Sterkenhuis' kreeg. Tot haar overlijden in 1925 gaf mevrouw Van Reenen-Völter leiding aan het museum. Tevens was door de gemeente een officiële 'bewaarder' aange steld. Eind 1927 heeft het gemeentebe stuur voor 'het Gemeentelijk Museum' een museum-commissie ingesteld aan welke het toezicht op het museum en het beheer van de collectie werd opgedragen. Deze organisatievorm is in 100 jaar niet veranderd, om reden dat het goed func tioneert. Waren er in 1927 drie commis sieleden, in 2003 zijn dit er zeven. In 1927 werd gesproken over 'toezicht, beheer en het innen van entreegelden'. In 2003 spre ken we over 'het vormen van en uitvoe ring geven aan het beleid'. De gemeente Bergen is eindverantwoordelijk voor dit beleid. Het Sterkenhuis kende goede en min der goede tijden. Tot 1920 steeg het aantal bezoekers tot 1400 per jaar. Daarna volg de een periode waarin het bezoekersaantal achteruit liep, met als dieptepunt de oor logsjaren. Toen commissieleden geduren de de laatste periode van de oorlog moes ten evacueren, werd het museum gesloten. Gelukkig bleven gebouw en collectie vol ledig gespaard en in 1946 ging de toenma lige museumcommissie met hernieuwde inzet aan de slag. Inventarisatie, registra tie, restauratie, klimaatverbetering, bevei liging, dat werden de zaken waaraan werd gewerkt. Men maakte tevens plannen om de zolderverdieping als prentenkabinet in te richten. Het ging goed met Het Sterken huis en het bezoek ging met sprongen omhoog (rond 2000 bezoekers in 1948). In 1969 kwam de inrichting van het prentenkabinet gereed en men besteedde veel aandacht aan de samenstelling van de topografische collectie. Hiermee werd de basis gelegd voor de verdere opbouw van 1Redevoering van burgemeester Jacob van Reenen op 22 december 1903 2) M.van Reenen-Völter, De Heerlijkheid Bergen in woord en beeld, pag. 3. Eerste opstelling van de stijlkamer nog in het oude raadhuis. Foto genomen voor 1906. Ansicht collectie Gemeentemuseum Het Sterkenhuis). 54

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2003 | | pagina 24