De buurt waarin wij woonden
-• -->^v f- v/
Herinneringen aan de wijk
Tuindorp en omgeving
-- v* A:öB3C^s ,-v
oe zag Tuindorp er heel vroeger uit?
Als ik de overgeleverde verhalen mag
geloven was het bosschage met veel brem
en was het latere Tuindorp een fruit
boomgaard van R. Elion, beheerder van
de kwekerij 'Bergen Nurseries'. Met het
latere Tuindorp bedoel ik de Van
Blaaderenweg, de Leo Gestelweg en de
Tuindorpweg. De huizen aan deze wegen
zijn gebouwd tussen 1922 en 1930.
Gedeelten van de Colnotweg en de
Matthieu Wiegmanweg waren al eerder
gebouwd. De Colnotweg is de grens tus
sen Tuin- en Oostdorp en loopt uit op de
Kogendijk bij het woonhuis van de vroe
gere kwekerij. Die Nurserie is al bespro
ken in het artikel De Oosterweg en zijn
omgeving (Bergense Kroniek, november
2001, blz. 41-47).
Tuindorp had vroeger een slechte
naam, misschien omdat het weieens
gebeurde dat er mensen kwamen wonen
die de huur niet betaalden, om dan in de
nacht met de noorderzon te vertrekken.
De huur bedroeg in de jaren dertig 2,50
per week en werd opgehaald door de heer
Boendermaker en later door de heer Mais.
Er stonden veel huizen leeg - wat een ver
schil met nu! Langs de Van Blaaderenweg
liep de spoorsloot met aan de ene kant de
woningen en aan de andere kant de
spoorlijn van het Berger trammetje met
'ome Gert van het kleine spoortje' als
conducteur. Leuk was in onze jeugdjaren,
als de tram vanaf de Koedijker halte weer
vertrok naar Bergen en je ging met je oor
op de rails liggen, dan hoorde je het tram
metje al aankomen en dan legden wij wel
eens grote spijkers op de rails, de tram
voorbij en de spijkers zo plat als een dub
beltje; dat vond je prachtig. De spoorsloot
was vies. Daar werd veel rommel in
gegooid en de sloot liep op de grens van
Oostdorp dood en kon soms stinken. De
Joop Ranzijn
sommige van die jongens hadden dan niet
veel aan, daar had boer Beek dan lol in,
dan mochten ze later de kleren ophalen.
Zo'n vijftig meter naar het oosten,
richting Koedijk, heeft nog een molen
gestaan, een echte zeskanter, die maalde
geen water uit maar water in. Het land
daar lag erg hoog en als het een tijdje niet
regende dan verdroogde het land. Later
kwam er een modern electrisch gemaal en
deed de molen geen dienst meer. Wij had
den er een tent ingebouwd, maar op een
zondagmorgen waren mijn broer Jaap en
P. de Rover daar en plotseling stond de
molen in de brand. Volgens hen hadden
ze er geen schuld aan, maar ze namen wel
gauw de benen.
Waar nu de Matthieu Wiegman-
school staat (Zakedijkje 41) woonde de
familie P. Dekker. Moeder Dekker, in de
volksmond moeder Meraaij, heeft daar
tijdens de Tweede Wereldoorlog veel
goed werk gedaan. Er kwamen veel ver
zetsmensen en onderduikers, die als het
nodig was daar onderdak kregen en ook
nog te eten. Die vrouw had eigenlijk een
onderscheiding moeten hebben, maar
heeft dat nooit gekregen. Paarden die de
haver verdienen, krijgen ze doorgaans
niet.
Van Blaaderenweg liep dood bij het laat
ste huis van oud Tuindorp. Aan de
Kogendijk, vanaf het Kogeltjesplein tot
de Jaap Weijandweg, zijn ook nog huizen
van het oude Tuindorp. Verder was er
weiland van Louwe, die even verder een
boerderij had, maar na de oorlog werden
daar woningen gebouwd rond de Jaap
Weijandweg. Verder aan de Kogendijk
was de eerste boerderij van G. Groen
waar nu zoon Piet woont. Daar tegenover
stond de steenfabriek van Maschmeijer.
De steenfabriek stond volgens mij niet op
de goede plaats want de grondstoffen
moesten met lorrie's bij het kanaal wor
den gehaald en als de stenen gebakken
waren moesten ze weer naar het kanaal
gebracht worden, erg omslachtig. Het los
sen van zo'n schuit was zwaar werk, met
kruiwagens uit de schuit rijden op rijplan-
ken en dan weer legen in de lorrie's, ga er
maar aan staan.
Er liep een spoorlijntje vanaf de
steenfabriek het land in, richting kanaal.
Het land vanaf Toopes padje tot aan het
kanaal was allemaal van Maschmeijer, een
grootgrondbezitter. Mijn vader, Jan
Ranzijn, was veehouder en bezat een
boerderij aan de Filarskiweg. Als wij, jon
gens, moesten helpen op het land dan
sprongen wij op een lorrie, want ons land
lag aan de Oosterdijk en daar reed het
trammetje langs, dat was altijd prachtig.
Op de tegenwoordige kruising
Wijzend-Wetering heeft ooit een zwem
bad gestaan, hoofdzakelijk voor de familie
Maschmeijer, met rietmatten er om heen
en daarboven nog prikkeldraad. Na ver
loop van tijd gebruikte de Maschmeijcrs
dat zwembad niet meer en maakte de
jeugd uit Tuindorp er gebruik van. Maar
het land was verhuurd aan boer Beek en
die was niet zo makkelijk. Het is een keer
gebeurd dat hij de jongens weg joeg en
De Kogendijk met
links het Kogeltjes
plein, omstreeks
1940. (Collectie Piet
Mooij, Bergen NH).
Onder: Een over
zichtskaartje van
Tuindorp en omge
ving.
51