De buurt waarin wij woonden -• -->^v f- v/ Herinneringen aan de wijk Tuindorp en omgeving -- v* A:öB3C^s ,-v oe zag Tuindorp er heel vroeger uit? Als ik de overgeleverde verhalen mag geloven was het bosschage met veel brem en was het latere Tuindorp een fruit boomgaard van R. Elion, beheerder van de kwekerij 'Bergen Nurseries'. Met het latere Tuindorp bedoel ik de Van Blaaderenweg, de Leo Gestelweg en de Tuindorpweg. De huizen aan deze wegen zijn gebouwd tussen 1922 en 1930. Gedeelten van de Colnotweg en de Matthieu Wiegmanweg waren al eerder gebouwd. De Colnotweg is de grens tus sen Tuin- en Oostdorp en loopt uit op de Kogendijk bij het woonhuis van de vroe gere kwekerij. Die Nurserie is al bespro ken in het artikel De Oosterweg en zijn omgeving (Bergense Kroniek, november 2001, blz. 41-47). Tuindorp had vroeger een slechte naam, misschien omdat het weieens gebeurde dat er mensen kwamen wonen die de huur niet betaalden, om dan in de nacht met de noorderzon te vertrekken. De huur bedroeg in de jaren dertig 2,50 per week en werd opgehaald door de heer Boendermaker en later door de heer Mais. Er stonden veel huizen leeg - wat een ver schil met nu! Langs de Van Blaaderenweg liep de spoorsloot met aan de ene kant de woningen en aan de andere kant de spoorlijn van het Berger trammetje met 'ome Gert van het kleine spoortje' als conducteur. Leuk was in onze jeugdjaren, als de tram vanaf de Koedijker halte weer vertrok naar Bergen en je ging met je oor op de rails liggen, dan hoorde je het tram metje al aankomen en dan legden wij wel eens grote spijkers op de rails, de tram voorbij en de spijkers zo plat als een dub beltje; dat vond je prachtig. De spoorsloot was vies. Daar werd veel rommel in gegooid en de sloot liep op de grens van Oostdorp dood en kon soms stinken. De Joop Ranzijn sommige van die jongens hadden dan niet veel aan, daar had boer Beek dan lol in, dan mochten ze later de kleren ophalen. Zo'n vijftig meter naar het oosten, richting Koedijk, heeft nog een molen gestaan, een echte zeskanter, die maalde geen water uit maar water in. Het land daar lag erg hoog en als het een tijdje niet regende dan verdroogde het land. Later kwam er een modern electrisch gemaal en deed de molen geen dienst meer. Wij had den er een tent ingebouwd, maar op een zondagmorgen waren mijn broer Jaap en P. de Rover daar en plotseling stond de molen in de brand. Volgens hen hadden ze er geen schuld aan, maar ze namen wel gauw de benen. Waar nu de Matthieu Wiegman- school staat (Zakedijkje 41) woonde de familie P. Dekker. Moeder Dekker, in de volksmond moeder Meraaij, heeft daar tijdens de Tweede Wereldoorlog veel goed werk gedaan. Er kwamen veel ver zetsmensen en onderduikers, die als het nodig was daar onderdak kregen en ook nog te eten. Die vrouw had eigenlijk een onderscheiding moeten hebben, maar heeft dat nooit gekregen. Paarden die de haver verdienen, krijgen ze doorgaans niet. Van Blaaderenweg liep dood bij het laat ste huis van oud Tuindorp. Aan de Kogendijk, vanaf het Kogeltjesplein tot de Jaap Weijandweg, zijn ook nog huizen van het oude Tuindorp. Verder was er weiland van Louwe, die even verder een boerderij had, maar na de oorlog werden daar woningen gebouwd rond de Jaap Weijandweg. Verder aan de Kogendijk was de eerste boerderij van G. Groen waar nu zoon Piet woont. Daar tegenover stond de steenfabriek van Maschmeijer. De steenfabriek stond volgens mij niet op de goede plaats want de grondstoffen moesten met lorrie's bij het kanaal wor den gehaald en als de stenen gebakken waren moesten ze weer naar het kanaal gebracht worden, erg omslachtig. Het los sen van zo'n schuit was zwaar werk, met kruiwagens uit de schuit rijden op rijplan- ken en dan weer legen in de lorrie's, ga er maar aan staan. Er liep een spoorlijntje vanaf de steenfabriek het land in, richting kanaal. Het land vanaf Toopes padje tot aan het kanaal was allemaal van Maschmeijer, een grootgrondbezitter. Mijn vader, Jan Ranzijn, was veehouder en bezat een boerderij aan de Filarskiweg. Als wij, jon gens, moesten helpen op het land dan sprongen wij op een lorrie, want ons land lag aan de Oosterdijk en daar reed het trammetje langs, dat was altijd prachtig. Op de tegenwoordige kruising Wijzend-Wetering heeft ooit een zwem bad gestaan, hoofdzakelijk voor de familie Maschmeijer, met rietmatten er om heen en daarboven nog prikkeldraad. Na ver loop van tijd gebruikte de Maschmeijcrs dat zwembad niet meer en maakte de jeugd uit Tuindorp er gebruik van. Maar het land was verhuurd aan boer Beek en die was niet zo makkelijk. Het is een keer gebeurd dat hij de jongens weg joeg en De Kogendijk met links het Kogeltjes plein, omstreeks 1940. (Collectie Piet Mooij, Bergen NH). Onder: Een over zichtskaartje van Tuindorp en omge ving. 51

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2003 | | pagina 21