Voor burgers beantwoordt de bewoning
van een boerderij vaak aan een ideaal of
langgekoesterde wens; de sfeer van een
historisch pand en de ruimte binnen en
buiten. Maar met beduidend achterstallig
onderhoud en hoge kosten van renovatie
- zonder subsidies - is het bewonen van
een stolp van toch gemiddeld 1.200 kuub
niet echt aantrekkelijk. Dan dringt zich al
snel de gedachte op de boel plat te gooien
voor het oprichten van een nieuw bouw
werk; een landhuis in boerderettevorm
bijvoorbeeld. Zo staat dit lot waarschijn
lijk de boerderij Midwoud, Heerenweg 55
te wachten, een van de oudste van Bergen,
die in een verervingszaak vermalen dreigt
te worden.
Verbouwingen van bestaande stolpen
gaan helaas nogal eens ten koste van de
esthetische kwaliteit en doen geweld aan
de oorspronkelijkheid. Luiken aanbren
gen waar ze nooit zaten bijvoorbeeld of
grote dakkapellen die op Gooise villa's
thuishoren. 'Terugrestaureren' in de stijl
van een periode waarin de boerderij nog
niet gebouwd was ('t Sluisje). Of een
tuinaanleg die niet zou misstaan bij een
kasteel (Breelaan 73). Waardering voor de
stolp als uniek, streekgebonden exemplaar
van de landelijke bouwkunst, blijkt
anderzijds ook in Bergen gerenoveerde
prachtstolpen te hebben opgeleverd.
Door de inzet en het enthousiasme van
bewoners die hun stolp fraai aanpasten of
de vroegere glans teruggaven zoals bij
voorbeeld bij de boerderijen Baakmeer-
dijk 5 en 7, Voert 21, Meerweg 2 en
Kogendijk 88.
Aandacht en beleid
Met de boerderijen-inventarisatie zullen
eind 2003 alle boerderijen in de hele pro
vincie zijn geregistreerd, een mega-karwei
waarvoor meer dan 50 historische vereni
gingen het veldwerk hebben verricht. Dan
is bekend waar de ca. 6.000 boerderijen
staan, hoe ze worden gebruikt, in welke
bouwkundige staat ze verkeren en de
opvallende kenmerken. Een project van
de Boerderijenstichting Noord-Holland
'Vrienden van de stolp' en de Stichting
Regionale Geschiedbeoefening Noord-
Holland.
Verdere activiteiten van de
Boerderijenstichting zijn voorlichting
(reizende tentoonstelling, lezingen, sym
posia, cursussen), publicaties als boeken,
fietsroutes en videobanden en advisering
aan boerderijbewoners en overheden. Het
besef kweken dat we te maken hebben
met waardevol, niet alleen financieel, cul
tuurhistorisch erfgoed en bewoners op
weg helpen met adviezen voor restauratie
en aanpassingen.
Het behoud van de stolpboerderij in
Bergen en de rest van Noord-Holland ligt
bij de burgers maar vooral bij de over
heid. Instrumenten als een gemeentelijke
monumentenlijst, welstandsnota, bestem
mingsplan en toegepaste regelgeving bij
bijvoorbeeld splitsing van boerderijen
(vaak de redding van boerderijen van
grote afmetingen) zijn middelen om te sti
muleren dat stolpen blijven staan waar ze
thuishoren. Want zonder stolpen zou
Noord-Holland Noord-Holland niet
meer zijn!
De stolp Kenewert
aan de Baakmeerdijk
werd na een grondi
ge verbouwing met
behoud van de hou
ten constructie in
een fraai geheel her
schapen. (Foto's van
de auteur).
De boerderij Piet Boendermakerweg 6 dateert
uit midden 77° eeuw, mogelijk nog iets ouder.
Bijzonder is de ingemetselde gevelsteen met een
voorstelling van een burcht met brug en gracht,
waarschijnlijk een verwijzing naar het kasteel te
Gemen, Duitsland waar de graaf Von Holstein-
Schaumburg und Sterneburg woonde, van 1568
tot 1641 Heer van Bergen.
41