Museum nieuws
Museum Kranenburgh:
De tentoonstelling
'Ali Goubitz in Bergen'
f MUSEUM
Kranenburgh
^sBERG ENv^
Ali Goubitz:
zelfportret 1946.
Potlood op papier.
Particuliere collectie
IMuseum Kranen
burgh, Bergen).
In het Museum voor Moderne Kunst
Arnhem vond in 1999 de tentoonstelling
'Magie en Zakelijkheid - Realistische schil
derkunst in Nederland 1925-1945' plaats.
Bij deze gelegenheid ontmoette het
publiek o.m. (en voor velen voor het eerst)
de autodidactische schilderes Ali Goubitz
(1904-1975) die vele jaren in Schoort
gewoond heeft. Van november tot
februari j.l. organiseerde men de
tentoonstelling 'De volmaaktheid van
het allerkleinste', speciaal gericht op
het werk van deze kunstenares.
Het museum in Arnhem bood
deze tentoonstelling Museum Kranen
burgh aan, temeer omdat de werkwijze
van Ali Goubitz de sfeer oproept van
het werk van de jonge Edgar Fernhout en
zijn eerste vrouw Rachel Pellekaan.
Ons museum dat, hoe bijzonder ook,
nog slechts over zeer, zeer bescheiden
budgetten beschikt en derhalve over een
kleine staf, was blij met dit aanbod.
Op deze manier komt er een goede
collegiale samenwerking tot stand en
kunnen onze kosten laag gehouden wor
den terwijl de inspanning van Arnhem
twee maal tot zijn recht komt.
Op het moment dat we de over
name bespraken was het werk van
Ali Goubitz voor mij nog onbekend,
zoals voor zovelen. Maar in Arnhem bleek
haar werk van een zo heldere en vrolijke
kleurenpracht en bleken ook haar tekenin
gen van een onvoorstelbare verfijnde
schoonheid. Een tentoonstelling waar
Bergen heel blij mee kan zijn.
ver het leven van Ali Goubitz is niet
veel bekend en lang niet al haar werk is
tot nu toe getraceerd. Uit recensies komt
het beeld naar voren van iemand die zich
afzonderde van het openbare kunstleven
en weinig meedcelzaam was. De kennis
die we hebben over deze kunstenares,
danken we vooral aan de omstandigheid
dat een tachtigtal brieven en kaarten van
de directeur van de Rijksacademie, R.N.
Roland Holst, die haar protegeerde,
bewaard is gebleven en dat haar zuster
Ella een typoscript over haar leven heeft
samengesteld.
Ali Goubitz komt uit een groot, een
voudig joods gezin, waarvan dc vader
actief was in het politieke linkse milieu.
In Amsterdam geboren, groeide Ali op in
Laren en Hilversum. Als kind van onver
mogende ouders kon zij dankzij steun
van rijke geestverwanten van haar vader
terecht op de Humanitaire School in
Laren. In deze omgeving zal haar al eer
der gebleken tekentalent zeker zijn
ondersteund. Korte tijd heeft Ali gewerkt
op een batikatelier. Begin jaren twintig is
ze gaan samenwonen met Hans Vleming
met wie ze een kwekerij begon. Roland
Holst, die haar advies gaf en haar werk
introduceerde bij critici als Hammacher,
raadde haar in de beginjaren aan naar de
natuur te werken. Roland Holst zou haar
in de periode 1931-1938 herhaaldelijk van
advies dienen. Deze relatie lijkt overigens
een aantal tegengesteldheden te combine
ren: Roland Holst, directeur van de
Rijksacademie en gezaghebbend kunste
naar met grote monumentale opdrachten
en Goubitz als onbekende autodidact met
pretentieloos werk op miniatuurformaat.
In 1936 loopt haar relatie met
Vleming op de klippen. Mogelijk is de
spanning tussen kunstenaarschap, relatie
en zorg voor de kinderen hier debet aan.
Een persoonlijk drama is dat de kinderen
worden toegewezen aan Hans Vleming en
zijn nieuwe vrouw. In deze tijd overlijdt
ook haar vriend Roland Holst. Ali woont
dan inmiddels in de omgeving van Bergen
waar zij contact heeft met Charley
Toorop.
In dc periode voor de oorlog heeft zij
verschillende tentoonstellingen waarbij
het gaat om zeer gedetailleerd geschilder
de, verstilde landschappen, bloemstille-
vens en (zelf)portretten. Tekeningen en
schilderijen die, zoals Hammacher in
1940 opmerkte, 'iets hebben van de vol
maaktheid van het allerkleinste'.
Na de oorlog pendelt Ali Goubitz
tussen figuratie en abstractie. Zij sterft in
Amsterdam op 12 april 1975.
Vanaf 15 maart is dc tentoonstelling van
Goubitz verfijnde werk te zien in
Museum Kranenburgh. Een catalogus is
beschikbaar.
Van 14 juni tot 10 oktober volgt een
tentoonstelling over het werk van Dirk
Breed, een markante schilder van het
Noord-Hollandse landschap.
Margriet Lestraden
directeur