Een stukje nostalgie
Simon Schaper
De zuivelhandelaren en tabakswinkeliers in de
vorige eeuw tot ongeveer 1980
ls laatste in de serie 'De Bergense
middenstand in de vorige eeuw', zijn nu
nog de zuivclhandelaren en de tabakswin
keliers aan de beurt, waarmee ik dan
tevens deze serie wil afsluiten.
Zuivel
Wc starten wederom in het centrum en
wel in de Oude Prinsweg, waar op nr. 17
Th.L. van 't Sant heel lang zijn zuivelhan
del bestierde en, evenals de meeste van
zijn collega's, de klanten bezocht met
paard en wagen of met een bakfiets.
Eveneens aan de Oude Prinsweg, op nr.
5, bevond zich de melkzaak van S. Aarse,
welke na zijn beëindiging later is overge
nomen door de familie Vonk. Nu is daar
al jaren de ijssalon van Panc.
We gaan naar de Stationsstraat, waar
A. Oukes vanaf het eerste decennium van
1900 zijn winkel en uitventwijk had.
Van hier naar de Kleine Dorpsstraat
nr. 7, waar al heel lang de melkhandel van
B. Kuipers was gevestigd, later in de
naoorlogse jaren voortgezet door zoon
Gerbrand in de Prinsesselaan nr. 12 en
zoon Bob in de Jan Oldenburglaan nr. 49,
eveneens beëindigd wegens het te vroeg
overlijden van Bob, en het gebrek aan
goede opvolging bij zijn broer Gerbrand.
We blijven in de Kleine Dorpsstraat,
waar op nr. 13 de voormalige melkfabriek
'Juliana' van J. Houtman was gevestigd,
welke daarnaast ook als zuivelhandelaar
zijn producten aan de man bracht, gehol
pen door zijn zoon Simon. Ook heeft hij
in dit pand nog vele jaren een badhuis
bestierd tot groot genoegen van de
Bergenaren, zowel groot als klein.
In het Middenpad op nr. 4 vonden
we in de vroege jaren twintig de uitbreng
zaak van J. Bult die zijn zuivelwarcn ook
uitventte met paard en wagen. Jaren later
is de zaak overgenomen door de familie
J.P. Schcrmerhorn. Nu bewoont, na een
grondige verbouwing, dokter B. Luif al
weer jaren deze woning. Ook op het
Middenpad, op nr. 3, bevond zich de
melkhandel (geen winkel) van Reinier
Kleverlaan. Hij en zijn vrouw brachten
per handkar de melk rond.
Van hier naar de Stroomerlaan nr. 23,
waar vanaf ongeveer 1920 Joh. Braken-
hoff zijn zuivelproducten huis aan huis
bezorgde. Deze zaak is jaren later voort
gezet door melkhandelaar Smit, tot ook
hij de zaak moest opgeven. Ook in de
Stroomerlaan, op nr. 20, bevond zich de
zuivelwinkel van KI. Bruin.
Aan de Doorntjes nr. 12 werden
vanaf de boerderij 'Endegeest' van H.J.
Leijen al heel lang melk, boter, kaas en
eieren verkocht, zowel aan huis als per
melkbakfiets bij de klanten. In de jaren
vijftig zette zoon Joop de melkhandel
voort, vaak geholpen door zijn vrouw
Afra, doch wegens gezondheidsredenen
en een te vroeg overlijden van Joop werd
deze zaak beëindigd. Op de hoek van de
Doorntjes, op Meerweg 35, zette toen een
andere zoon van EI.J. Leijen, eveneens
H.J., de melkhandel voort.
We keren terug naar het centrum en
wel naar de Dr. van Peltlaan nr. 14, waar
G. Vel, de in die tijd bekende bus
chauffeur bij de NACO, tezamen met
zijn vrouw, vanaf de jaren vijftig tot in de
jaren tachtig hun melk en zuivelproduc
ten verkochten, zowel in de winkel als
aan huis.
Van hieruit naar de Jan Apeldoorn-
weg nr. 19, waar vanaf de jaren dertig de
familie L. Hoekstra hun melk en zuivel
producten met paard en melkwagen uit
ventte en mevrouw Hoekstra de klanten
in de winkel bediende; na hun beëindi
ging nam zoon Joop de zaak over tot ook
hij en zijn vrouw in de jaren tachtig van
hun rust gingen genieten.
Van hier begeven we ons naar het
einde van de Filarskiweg waar zich op nr.
23 de boerderij annex melkwinkel van de
familie J.A. Ranzijn bevond, van waar uit
de zonen Dirk en Cor hun eigen uit
brengwij k hadden opgebouwd. Na het
overlijden van Dirk in 1950, verplaatste
Cor zijn zaak naar de Turfweg ook al
vanwege de vele nieuwbouw in en nabij
Tuindorp tot ook hij, na een werkzaam
leven, samen met zijn vrouw van hun ver
diende rust gingen genieten.
In de na-oorlogse jaren vestigde D.J.
Schermerhorn zijn zuivelwinkel aan de
Prins Hendriklaan 36. Hij had tevens een
grote uitbrengwijk aan de Eeuwigelaan/
Buerweg.
Als laatste komen we aan in de
Dorpsstraat. Hier had W. Roobeck op nr.
114 zijn zuivelhandel. Op nr. 88 had Jan
de Waard reeds vanaf begin vorige eeuw
zijn boerderij plus melkzaak, waarbij zijn
dochter Katrien hem later behulpzaam
was met het uitventen van hun producten
tot de tijd dat zij huwde met Maarten
Admiraal en zij met hem de zaak voort
zette. In de loop der jaren bleek hun zoon
Piet interesse te hebben in het zuivelvak.
Hij, op zijn beurt, zette de zaak voort en
opende bovendien, nu alweer jaren gele
den, de bekende kaas- en zuivelwinkel in
de Jan Oldenburglaan. Deze familiezaak
is nu dus nog de enige en tevens langst
bestaande particuliere zaak in zuivelpro
ducten in Bergen. In 2001 is de winkel in
de Dorpsstraat gesloten.
Het kon tot aan de jaren zestig gebeuren
dat bijvoorbeeld in een straat drie of vier
melkboeren hun klanten bezochten, wat
dus veel extra werk gaf. Na die tijd is men
tot een onderlinge sanering gekomen en
had een ieder zijn vaste wijk in het dorp.
Ook betrokken veel melkhandelaren,
vooral tot aan de jaren veertig, hun melk
van de omliggende boeren uit de omge
ving, zoals bijvoorbeeld van de boeren
Rechts van de melkbus de melkwinkel van S. Aarse, aan de Oude Prinsweg 5. De winkel ernaast, nr .7,
is de sigarenwinkel van Th. van 't Sant. (Foto: collectie Piet Mooij, Bergen NH).
10