De Sint Elisabethsvloed van 1421
en de kleur van bloed vertoonden. Ook
de inmiddels gewaarschuwde schout Jan
van Prucen boog zich over de inhoud van
de houten schaal. Beide mannen moesten
vaststellen dat hier een wonder was
gebeurd: de hostie was veranderd in
bloed. Al spoedig deed dit wonderbaarlij
ke verhaal de ronde en van heinde en
verre stroomden de gelovigen toe. En niet
zonder reden, omdat 'veelen sieckcn en
gebreckelijckcn menschen die dit H:
Bloedt uijt devotie in bedevaert besogten,
sijn daer geholpen en geneesen geworden'.
Op Zanegeest, op de plaats waar het
kistje met de Pettense heiligdommen aan
spoelde, werd een kapel gesticht. Bergen
werd een bedevaartsoord en jaarlijks werd
op de zondag vóór Pinksteren de herinne
ring aan dit bloedwonder met processies
levend gehouden. Nog tot in de jaren vijf
tig van de vorige eeuw werd een Stille
Omgang gehouden.
Van de kapel is niets meer terug te
vinden; slechts enkele stenen en leien zijn
ondergebracht in de collectie van gemeen
temuseum Het Sterkenhuis. Op de onvol
prezen kaart van Blaeu herinneren de aan
duidingen 'Grondt van Cappel' en
'Cappellaen' nog aan deze bijzondere
gebeurtenis.
Detail uit de kaart van J. Blaeu, ca. 1660, met
ten noorden van Saenegheest de vermelding
'Grondt van Cappel' en 'Cappellaen'.
Geraadpleegde bronnen:
- Duizend jaar weer, wind en water in de
Lage Landen, deel 2, J. Buisman,
Franeker, 1995.
- De heerlijkheid Bergen in woord en
beeld, tweede uitgebr. druk, M.A.D. van
Reenen-Völter, Bergen NH, 1974.
- Geschiedenis 'ParkHuis te
Kinderdijk, A. Korpel, Alblasserdam,
1997.
- Aantekeningen C. Kooiman.
- Bergen, dorp vol monumenten, F.D.
Zeiler, Amsterdam, 1975.
- Over het miraculeuse bloed van het
dorp Bergen, J.L.A. Nabbeveld, in:
Bijdragen voor de geschiedenis van het
bisdom Haarlem, 24e deel, 1899.
- Kerken in de Heerlijkheid, Frits David
Zeiler, Bergen NH, 1999.
- Collectie Aanwinsten Regionaal Archief
Alkmaar, inv. nr. 38.
- Bedevaartplaatsen in Nederland, deel 1:
Noord- en Midden-Nederland, samenst.
en red. P.J. Margry en C. Caspers,
Amsterdam/Hilversum, 1997.
Topografische kaart van Bergen en omgeving met daarop aangegeven de Ruïnekerk (1) en de voor
malige H. Bloedkapel (2) en de route van de stille omgang die er langs wordt gehouden.
Kaartfragment uit Stratenatlas van Nederland (1985). Uit: Bedevaartplaatsen in Nederland, deel 1,
samenst. en red. P.J. Margry en C. Caspers, Amsterdam/Hilversum, 1997.
38
