toezichthouders aangewezen.
De huiseigenaren van door evacuatie leeg
staande woningen krijgen uit de
Evacuatie-voorschotkas van het Bureau
afvoer burgerbevolking in Den Haag de
huurpenningen vergoed. Eigenaar-bewo
ners kregen een vergoeding aan de hand
van de aanslag personele belasting. Uit
een kasopneming d.d. 22 juni 1943 blijkt
dat toen reeds 58.303,76 was uitgekeerd.
Ook het onderhoud aan de leegstaande
woningen werd via dit bureau gefinan
cierd. Voor bedrijfspanden die als gevolg
van de evacuatie leeg kwamen te staan
werd de vergoeding via de Kamer van
Koophandel geregeld. Gegevens over een
vergoeding van de verhuiskosten naar het
evacuatieadres zijn niet boven water
gekomen.
De oorlog ging in alle hevigheid
voort. Op 9 juli 1943 slaagden de geallieer
den er in om in Sicilië aan land te gaan.
Op 9 augustus 1943 werd een bijeen
komst belegd ter voorbereiding van een
noodevacuatie die te voet zou moeten
plaats vinden van de nog in Bergen aan
wezige personen. Zover is het echter niet
gekomen.
Op 3 september 1943 tekende Italië
een wapenstilstandsverdrag; 6 juni 1944
vond de invasie in Normandië plaats en
25 augustus 1944 werd Parijs bevrijd.
Waarschijnlijk door de successen van
de geallieerden en de vrees voor een lan
ding op onze kust, werd door de inmid
dels aangestelde waarnemend burgemees
ter W.K. Sweerts via aanplakbiljetten d.d.
26 augustus 1944 'ter openbare kennis
gebracht, dat allen, die moeten evacuee-
ren, op Zaterdag 26 Augustus of Maandag
28 Augustus 1944 onaangekondigd de
verhuiswagen kunnen verwachten'. Over
deze evacuatie is in de archieven verder
niets te vinden en uit de interviews is
hierover ook niets naar voren gekomen.
Een week later, maandag 4 septem
ber, deelde de BBC in haar nieuwsuitzen
ding mede, dat de geallieerde troepen
Breda hadden bereikt, waarna op de dag
daarop - in de geschiedenis bekend onder
de naam Dolle Dinsdag - zich een enorme
geruchtenmachine in beweging zette. De
geallieerde legermacht zou Dordrecht,
Rotterdam, Delft, enz. hebben bereikt.
Langs de toegangswegen van de verschil
lende plaatsen had zich een haag van
feestvierenden opgesteld om de bevrijders
te verwelkomen. In deze euforie brak
paniek uit onder de N.S.B.-ers die op
hogere posten zaten; ze zochten een goed
heenkomen, zodat er plotseling een
gezagscrisis ontstond. Dit zal er mede de
oorzaak van zijn geweest, dat van de laat
ste evacuatieaankondiging in de praktijk
niets terecht is gekomen, sterker nog,
langzamerhand begonnen steeds meer
Bergenaren illegaal terug te keren naar
hun woning.
Als na een verschrikkelijke honger
winter dan op 5 mei 1945 eindelijk de
bevrijding daar is komt het gezag onder
de Plaatselijke Commandant van de
Binnenlandse Strijdkrachten, de heer A.
van Ulsen, die Bergen bij decreet van 9
mei tot 'Verboden gebied' verklaarde.
Ingezetenen zullen een verblijfsvergun
ning uitgereikt krijgen. Personen die niet
in het bevolkingsregister van Bergen voor
komen, doch daar wel verblijf houden
zullen in het algemeen niet in het bezit
van een verblijfsvergunning worden
gesteld, was o.a. de inhoud van dit decreet.
Voor de illegale reeds teruggekeerden
geen prettig bericht. Het duurde zeker tot
juli 1945 voordat alle evacués naar hun
woning mochten terugkeren, hierbij deden
zich enkele problemen voor, doordat een
huiseigenaar b.v. de woning aan een ande
re ingezetene had verhuurd.
Over de hcrstelkosten van de wonin
gen na de bezetting mag verwezen wor
den naar het artikel over de Weder
opbouw in de Bergense Kroniek, 5e jaar
gang nr. 2, november 1998.
Als slotconclusie kan worden gesteld,
dat deze eigenlijk overbodige evacuatie
van begin 1943 veel leed en ongemak met
zich heeft gebracht, doch uiteindelijk vol
strekt onnodig is gebleken.
Fotograaf Dick van Berge was na S mei 1945 een
van de eersten die met zijn gezin terugkeerden
uit de Zaanstreek naar hun woning/winkel,
Breelaan 13, (Foto: fotoarchief Piet Mooij,
Bergen NH).
Bronnen:
Regionaal Archief Alkmaar; gemeentearchief Bergen NH 1922-1969, inv. nr. 1608.
Noordhollands Dagblad, januari 1943.
Interviews en schriftelijke informatie van Bergenaren, zelfs uit Australië.
EVACUATIEBUREAU „N O O R D-H O LL AN D" TE ALKMAAR
Aan ST. LAURENSSTRAAT 3
3. Groenewoud en gezin
TEL. 4045 - 4448 - 4460 - 3626
TEL. VESTIGING 3284 <K 2200
10 Juli 1945
ïïaronkarspel
riierbij deel ik U mede, dat U vergunning
wordt verleend U te vestigen of te verhuizen
Kaly era ijle0 25
iniH%
naar -p. z'...P.f?.:
De vestiging of verhuizing moet geschieden binnen één maand
teekening dezes.
Letier/No.V...8.765 H/H kCj
De Directeur van het
Evacuatiebureau „Noord-Holland" rO
iTE '^iloEttlÉP.S^EDRUI
