enige tijd na zijn ontslag uit het concen
tratiekamp. Hij was zo verzwakt dat hij
de hongerwinter 44/45 niet heeft kunnen
doorstaan. Dokter Blok ligt begraven op
de Algemene Begraafplaats aan de
Kerkedijk te Bergen.
Arend Nicolaas (Nico) Schrijer, geboren 8
maart 1922 te Bergen, zoon van
Franciskus Schrijer en Wilhelmina Maas,
jongere broer van Piet Schrijer, woonach
tig aan de Karei de Grootelaan 18, in 1939
leerling torpedomaker der Koninklijke
Marine, in juni 1940 inwonend fondsbode
in dienst van de plaatselijke arts H.W.J.M.
Poot van de Dorpsstraat 30. Nico Schrijer
deed belangrijk illegaal werk: hij hielp
joodse mensen aan onderduikadressen.
Bij een politie-inval op een onderduik
adres sloeg een door hem ondergebrachte
onderduiker door. Zo kwam de
'Feldgendarmerie' Nico Schrijer op het
spoor. Op 5 januari 1944 werd hij in
Amsterdam gearresteerd en afgevoerd
naar kamp Amersfoort. Pogingen van
dokter Poot om hem vrij te kopen mis
lukten. Nico Schrijer belandde in het con
centratiekamp Neuengamme bij
Hamburg. Op 19 maart 1945 is hij aan
martelingen bezweken. Nico Schrijer ligt
waarschijnlijk begraven te Ohldorf bij
Hamburg.
Adolf Schalkwijk, geboren 24 mei 1896 te
Alkmaar, gehuwd met Anna Reintje
Hopman, vader van een zoon, woonach
tig aan de Prins Hendriklaan 5A te
Bergen, van beroep directeur van de
Autobusdienst Bergen-Alkmaar, werd tij
dens illegale werkzaamheden opgepakt en
overgebracht naar de 'Ortskommandan-
tur' in Huize Voorhout aan de Kenne-
merstraatweg te Alkmaar. De spanningen
werden hem te machtig; hij overleed op
26 maart 1945 in gevangenschap aan een
hartaanval.
Nicolaas Johannes Petrus (Nico)
Vrasdonk, geboren 6 januari 1930 te
Bergen, en zijn broer Johannes Wilhelmus
(Jan) Vrasdonk, geboren 8 april 1931 te
Bergen, zonen van de groentehandelaar
Nicolaas Vrasdonk en Catharina Leering,
woonachtig aan de Kleine Dorpsstraat 1,
verloren op 27 april 1945 het leven in het
bos- en duingebied tussen Bergen en
Bergen aan Zee. Zij liepen met hun
vriendje Jan Busker op een zijweggetje
van de Eeuwigelaan en betraden onbe
wust van het gevaar een mijnenveld. Een
landmijn kwam tot ontploffing (de kran
ten zouden schrijven dat de jongens op
een mijn trapten bij het zoeken naar kie
vitseieren ter hoogte van de Kerkedijk).
Nico Vrasdonk overleed ter plekke, zijn
broer Jan Vrasdonk raakte zwaargewond
maar bloedde dood omdat men niet bij
hem durfde te komen. De gewonde Jan
Busker wist veilig zijn ouderlijk huis te
bereiken.
Adriaan Schreuder, geboren 12 augustus
1928 te Egmond aan Zee, zocht samen
met zijn broer in het duingebied ter
hoogte van De Franschman naar meeu
weneieren. Zij kwamen op 31 mei 1945
in een mijnenveld terecht. De 17-jarige
Schreuder vond onmiddellijk de dood.
Zijn 19-jarige broer liep verwondingen
op.
Naschrift
Tenslotte nog enige correcties naar aanlei
ding van het themanummer Bergen '40-
'45 van mei 1995.
;;"Op blz. 7, kolom 1, staat ten onrechte
vermeld dat Bergen en Schoorl in 1941
één gemeente zijn gaan vormen. In okto
ber 1940 liet het gemeentebestuur van
Bergen weten geen voorstander te zijn
van de voorgenomen opheffing van de
gemeente en de samenvoeging van Bergen
en Schoorl doch in de huidige
omstandigheden deze samenvoeging aan
vaard moet worden. In de loop van 1941
verdween het voorstel van samenvoeging
'op grond van financiële overwegingen'
van de politieke agenda.
'"'Ook de huisvesting van 'Ortskomman-
dant' Wiemer in 1942 vereist enige ver
duidelijking (blz. 5, kolom 2). Deze nam
begin mei 1942 zijn intrek in de gevorder
de woning De Stulp van Ch. F. Zeiler aan
de Vijverlaan 7 te Bergen. In 1952 ver
kocht de familie het pand aan de heer
J.D.O. Rosier, eigenaar van het afgebro
ken Hotel Bakhuis in Bergen aan Zee. De
villa heette sindsdien Huis van Rosier of
Les Rosiers.
'"'Helaas kan niet meer worden ingegaan
op het intrigerende gegeven dat in de
nacht van 4 op 5 januari 1939 negenen
tachtig joods-Duitse kinderen van 3 tot
16 jaar werden ondergebracht in "Het
Zeehuis" te Bergen aan Zee. De directrice
Hendrika Güthard meende op goede
gronden de plaatselijke autoriteiten hier
van niet in kennis te hoeven stellen.
Burgemeester H.D.A. van Reenen vroeg
hierop de Procureur-Generaal te
Amsterdam 'hoe in deze zaak te hande
len'. Nadien wordt - althans in het archief
der secretarie - niets meer van deze
kwestie vernomen.
Geraadpleegde archieven en periodieken
Regionaal Archief Alkmaar: Code Archief
Bergen, 1922-1970 (nrs. 107, 878, 1605,
1806 en 1916); Burgerlijke Stand en
Bevolkingsregister Alkmaar, Bergen en
Egmond aan ZeeDe Alkmaarsche
Courant, 27-1-1941; Nieuw Noord-
Hollandsch Dagblad, 2-6-1945; De
Duinstreek, 26-10-1945, 22-2-1973, 30-4-
1981, 26-3-1986 en 29-4-1998.
Geraadpleegde literatuur
Adresboek der gemeenten Bergen en
Schoorl. Bergen, 1941.
J. van Baar, Bergen in de jaren '40-'45.
In: Bergen '40-'45, themanummer van de
Historische Vereniging Bergen, mei 1995.
C.K. Berghuis, Joodse vluchtelingen in
Nederland, 1938-1940. Kampen, 191?
In Memoriam, Den Haag, 1995.
A. Jongbloed, Standort Holland. Duitse
soldaten over hun oorlogstijd in Holland.
H.J. Min, De familie Min, een geslacht uit
Bergen in Kennemerland. Schoorl, 1990.
J. Schelvis, Vernietigingskamp Sobibor.
Amsterdam, 1994.
C.J. Schouten, Herinneringen aan de
bezettingsjaren 1940-1945
(Ongepubliceerd).
L. Swart, Altijd nader en even ver. Het
dichtersleven van Jaap van Domselaer,
1923-1944.
A. Venema, De Bergensche School. Baarn,
1976.
Brieven en mededelingen
Brief Mr.F. Zeiler, 6-11-1996.
Brief A. Baas, 14-6-1997.
Mededelingen P. Bruel, 3 en 23-2-2000.
25
