B
1910: Post- en Telegraafkantoor
met bovenwoning
M.P. van de Graaf
óór 1908 werd de postdienst verzorgd
door Jan Berends de Jonge in het hulp-
postkantoor aan de Dorpsstraat hoek
Schoolstraat (nu Ruïnelaan), en de tele
graaf- en telefoondiensten door Piet
Brouwer in zijn achteromkantoortje aan
de Raadhuisstraat (zie de Bergense Kro
niek van mei 1997, bladz. 16 en van mei
1998, bladz. 10). Begin 1908 neemt burge
meester Jacob van Reenen een eerste actie
om tot een gezamenlijke huisvesting van
deze twee diensten te komen.
Van Reenen heeft in Den Haag een
onderhoud met de Directeur-Generaal
der Posterijen en Telegrafie, de heer
Popp, waarbij hij deze meedeelt dat de
gemeente bereid is voor eigen rekening
een terrein aan te kopen en een postkan
toor te laten bouwen, als de regering
bereid is er een kantoor te openen. Hij
heeft een plattegrond meegenomen waar
op het terrein van Nicolaas Vrasdonk
staat aangegeven, gelegen in het hart van
het dorp, welk terrein Vrasdonk bereid is
aan de gemeente te verkopen. De Direc
teur-Generaal zegt de vestiging toe, als
mede een lening tegen billijke condities
bij de Rijkspostspaarbank.
In de gemeenteraadsvergadering van
3 februari 1908 stelt burgemeester Van
Reenen voor om met de grond ook de
woning van Vrasdonk te kopen. Voor het
totaal vraagt Vrasdonk 4500, onder
voorwaarde dat de overblijfselen van de
ingestorte kapberg niet in de koop begre
pen zijn. Staande de vergadering wordt
Vrasdonk aan de groene tafel geroepen en
ondertekent de verklaring van koop en
verkoop, waarna onder het drinken van
een glaasje de koop van het oudste ge
bouw te Bergen, in de gevel waarvan het
jaartal 1655 prijkt, wordt gesloten.
In de vergadering van de gemeente
raad van 5 mei 1908 betoogt Van Reenen
dat het terrein, buiten de grond die het
huis in beslag neemt, voldoende ruimte
biedt voor de bouw van een postkantoor.
Hij stelt voor 'het huis eventueel gedeel
telijk te sloopen en den voorgevel met een
gedeelte van het gebouw ter lengte van
ongeveer 6 M te laten staan, in welk geval
dit gedeelte gevoegelijk tot bergplaats van
postkarren als anderszins gebezigd zal
kunnen worden.
Raadsbesluiten en bouw
Op 30 juli 1908 besluit de gemeenteraad
onder meer het volgende:
- van Nicolaas Vrasdonk te Bergen aan te
kopen 10 aren 98 centiaren grond met
In november 1868 koopt Nicolaas Vras
donk, vrachtrijder te Bergen, oud 30 jaar,
op een openbare veiling in de herberg De
Rustende Jager een huis met erf, tuin en
bouwland, gelegen aan de Oude Prinsweg
op de hoek van het Achterpad. Verkopers
zijn Cornelis en Gerrit Roosloot. Klaas
betaalt voor zijn nieuwe eigendom een
bedrag van f 1305. Hij kan niet bevroeden
dat later uit dit bezit twee belangrijke
Bergense panden zullen voortkomen: het
Bergens museum Het Sterkenhuis en het
postkantoor van Berlage. Over Het Sterk
enhuis is al veel bekend; over de voorge
schiedenis en de eerste jaren van het
postkantoor kan het volgende worden ver
teld.
Nicolaas Vrasdonk, die in 1908 zijn grond aan de
gemeente verkocht voor een post- en telegraaf
kantoor. Hij stond bekend als 'Klaas de Post'
omdat hij (vanaf 1885) de postzakken tussen
Bergen en Alkmaar had vervoerd (foto mevr. M.
Fois, Alkmaar).
daarop staand gebouw, perceel kadastraal
bekend: sectie A nr. 1212, voor de prijs
van 4324;
- op de aangekochte grond een postkan
toor met directeurswoning te bouwen tot
een bedrag van ten hoogste 15.000;
- gebouw en grond voor tien achtereen
volgende jaren aan het Rijk te verhuren
voor een huur van 1080 per jaar;
- het tegenwoordige gebouw met de
grond aan Nicolaas Vrasdonk onderhands
te verhuren tot de datum van sloop van
het gebouw (zoals uit de geschiedenis van
Het Sterkenhuis bekend is, werd de
woning niet gesloopt);
- voor de betaling van de koopsom en de
stichtingskosten een lening aan te gaan
van ten hoogste een en twintig duizend
gulden tegen een rente van ten hoogste
vier procent;
- het geld tijdelijk op te nemen bij de
Nederlandschc Bank tegen belening van
de aandelen der gemeente in de Stoom
tramwegmaatschappij Egmond-Alkmaar-
Bcrgen.
De Rijksbouwmeester had intussen
het terrein goedgekeurd en een schetsont
werp gemaakt, maar het gemeentebestuur
kon zich niet met het plan verenigen. Op
30 januari 1909 zond het aan de Directeur-
Generaal een plan ter goedkeuring dat op
voordracht van Jacob van Reenen door de
Amsterdamse architect H.P. Berlage was
uitgewerkt. Na het fiat van de Directeur-
Generaal volgde op 13 juli 1909 de aanbe
steding. De bouw werd voor 13.499
gegund aan Willem Stroomer te Driehui
zen (gem. Zuid- en Noord-Schermer), die
het gebouw op 1 februari 1910 opleverde.
Het nieuwe postkantoor ging per 1 maart
1910 over naar het Rijk. Op 21 april van
dat jaar werd het in gebruik genomen.
Het huurcontract met het Rijk was gete
kend door burgemeester J. van Reenen en
J. Swaan, wethouder.
Perikelen
Het bezit van het postgebouw heeft de
gemeente al in de eerste jaren de nodige
hoofdbrekens bezorgd. Al op 15 februari
1910 deelde de burgemeester in de verga
dering van B. W. mede dat het dringend
nodig was dat in het gebouw kachels ge
stookt zouden worden. In verband hier
mede moest iemand worden aangesteld die
de zorg daarvoor op zich nam. Voorlopig
had hij J. Rijniersce hiermee belast tegen
een beloning van 1,50 per week.
In 1913 werden de petroleumlampen
verwijderd. De inspectie had besloten het
33
