Grondbelasting en onroerend goed in Bergen
in de jaren 1875 - 1904
registers van 1879 opgenomen. De aan
duiding van de straat of wijk komt in alle
registers voor, behalve in de Uitkomsten
1879, en is het meest uitgebreid in het
register 1897.
Zoals hiervoor al is vermeld, zijn de
Uitkomstenregisters van de herziening
van 1879 het meest volledig, omdat alle
toen bestaande percelen daarin zijn opge
nomen. Als illustratie is dan ook een
bladzijde uit dit register betreffende
Bergen opgenomen.
De registers van Uitkomsten lijken
veel op de in 1832 door het Kadaster
samengestelde pcrceellijsten die de bena
ming Oorspronkelijk Aanwijzende Tafels
(OAT) hebben gekregen en die een
belangrijke bron vormden voor de in
1990 verschenen Kadastrale Atlas van
Bergen. Vergeleken met deze OAT's
geven de Uitkomsten soms minder, soms
meer informatie. Zo ontbreekt in alle
Uitkomsten de beroepsaanduiding van de
eigenaren.
Terwijl de OAT's alle percelen,
gebouwd en ongebouwd, bevatten, geven
de Uitkomsten van 1873 en 1897/1904
alleen informatie over de gebouwde per
celen. De Uitkomsten van 1879 (onge
bouwd) zijn in dit opzicht wél volledig:
omdat de ondergrond van gebouwde per
celen meetelde voor de belastbare op
brengst ongebouwd, zijn naast de onge
bouwde ook de gebouwde eigendommen
opgenomen. Anderzijds bevatten met
name de Uitkomsten van 1897 een vrij
nauwkeurige aanduiding van de plaatselij
ke benaming door opgave van straat en
huisnummer. Daardoor is een koppeling
mogelijk met het bevolkingsregister, dat
meestal ook per straat of wijk is ingericht
en een opgave bevat van de bewoners van
het perceel.
Net als de OAT geven de Uitkomsten
een momentopname weer. In verband
daarmee is vooral bij de ongebouwde
eigendommen de aanduiding van de soort
eigendom een gegeven met betrekkelijke
waarde. Immers, een perceel dat in het
ene jaar als weiland werd aangeduid kon
in het volgende jaar zijn omgevormd tot
bouwland.
4. De kadastrale plans uit de jaren 1881-
1889
Ten behoeve van de herziening-ongebouwd
(1879) zijn handgetekende kopieën ver
vaardigd van de kadastrale plans (de bij
bladen) met de toestand van circa 1880(4).
Omdat de herziening pas in 1889 kon
worden afgerond, vonden in de loop van
deze jaren bij veel percelen mutaties
plaats, die in de plans zijn verwerkt. Deze
plans uit de jaren 1880 zijn qua uiterlijke
vorm en geboden informatie uiteraard
goed vergelijkbaar met de kadastrale
minuutplans van 1832. Wel zijn veel per
ceelnummers van 1832 op de herzienings
plans uit de jaren 1880 vervangen door
hogere nummers als gevolg van splitsing
of vereniging van percelen.
5a. Gebouwde eigendommen in Bergen
in 1875 en circa 1900
De registers van de herziening 1873
zijn vastgesteld in 1875, die van 1897 bij-
Het register van Uitkomsten van de herziening
van 1879, linker pagina, met gegevens over per
celen in sectie A nummers 799 en volgende.
Toelichting op de gegevens per kolom:
1-2: Art(ikelnummer): dit is het nummer in de
kadastrale legger, waaronder de eigenaar van
het perceel (de belastingplichtige) is geregis
treerd, met alle op zijn naam staande percelen
in de gemeente, die met een volgnummer zijn
vermeld.
3: Perceelnummer (N.B. vergeleken met het
beginjaar 1832 zijn veel perceelnummers verval
len als gevolg van splitsing of vereniging en
teruggekeerd als hogere nummers).
4: Oppervlakte, gespecificeerd in hectaren (H),
aren (A) en centiaren/vierkante meters (C).
5: Soort eigendom: bij ongebouwde eigendom
men bijvoorbeeld weiland of bouwland, bij
gebouwde eigendommen meestal huis en erf
(N.B. bij gebouwd is hier tevens vermeld de
belastbare opbrengst 'gebouwd' van de herzie
ning 1873).
6-10: Deze kolommen spreken voor zich.
11: Belastbare opbrengst, berekend door het
bedrag in kolom 10 te relateren aan de opper
vlakte van het perceel in kolom 4.
12-13Naam en woonplaats van de eigenaar.
Op de niet-afgebeelde rechter pagina:
13: Naam en woonplaats van de eventuele nieu
we eigenaar. Omdat de herziening een aantal
jaren duurde, zijn nogal wat percelen van eige
naar verwisseld.
14: Nieuwe perceelnummers: als een perceel
werd gesplitst of samengevoegd met een ander
perceel, verviel het bestaande nummer en kreeg
het een nieuw, hoger nummer.
15: Aantekeningen: meestal blanco gelaten.
Gedeelte van het
kadastrale plan van
sectie A blad 2,
getekend circa 1880
en bijgehouden tot
en met 1887, waarop
een deel van de
bebouwde kom is
weergegeven.
