Grondvergadering
onderdeel van een kiesdistrict.
Grondwet
constitutie of staatsregeling.
Halve brigade (demi-brigade)
legereenheid ter grootte van een regiment,
waarin zowel soldaten uit het oude leger
als soldaten van de nieuwe Nationale
Garde waren opgenomen, een en ander
ter voorkoming van het voortbestaan
van regimenten met royalistische
sympathieën.
Infanterie
voetvolk (in het leger).
Inkwartiering
gedwongen huisvesting van militairen bij
burgers.
Jagers
licht bewapende infanterie.
Koninkrijk Holland
de Nederlandse Staat (1806-1810) onder
koning Lodewijk Napoleon, broer van de
Franse keizer Napoleon.
Marketenster
vrouw die met legertroepen meetrok en
aan de manschappen eet- en drinkwaren
verkocht.
Missive
officieel schrijven, dienstbrief.
Moderaten
gematigden, staande tussen Unitariërs en
Federalisten.
Municipaliteit
gekozen patriottisch dorpsbestuur.
Musket
lontgeweer.
Nationale Garde
volksleger, gevormd door mobilisatie van
weerbare mannen uit de bevolking.
Nationale Vergadering
hoogste regeringslichaam met gekozen
leden, ingesteld in 1796.
Oligarchie
regering van enkele aanzienlijke/adellijke
families.
Oranjegezinden/orangisten
aanhangers van het Huis van Oranje
(stadhouder Willem V).
Oude republiek
de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden.
Patriot
politieke tegenstander van stadhouder
Willem V, respectievelijk het Huis van
Oranje.
Pondgaarder
ontvanger van de verponding (belasting),
zie ook Schot.
Provisionele representanten
voorlopige vertegenwoordigers.
Regentenheerschappij
politieke macht van enkele aanzienlijke
families, zie ook Aristocratie en
Oligarchie.
Regiment
grootste organieke eenheid van één
wapenonderdeel in het leger.
Rekwisities
vorderingen van eigendommen ten
behoeve van het leger.
Representant
vertegenwoordiger.
Resolutie
besluit van een overheid of van een
vergadering.
Schot
dorpsbelasting, zie ook Pondgaarder.
Schout
hoofd van het gerecht en van de politie.
Slechten
vlak maken, slopen.
Staatsregeling
constitutie of grondwet.
Stadhouderschap
('stad' in de betekenis van plaats) plaats
bekleder, ambt waarin de Oranjes onder
het gezag van de Staten Generaal functio
neerden in het staatsbestel.
Staten Generaal
vertegenwoordigers uit de gewesten die
gezamenlijk het bestuur vormden van de
Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden.
Tiërceren
tot een derde verminderen.
Unitariërs
voorstanders van een gecentraliseerd
regeringsstelsel.
Verpondingsregister/-kohier
register waarin de op onroerend goed
geheven belastingen werden vastgelegd,
zie ook Pondgaarder en Schot.
Volkssoevereiniteit
de leer dat alle machten in de staat
hun gezag aan het volk ontlenen.
57
