Onheil over Bergen
'Het gevangen neemen van den Russischen
Generaal en Chef Herman, in het Bosch te
Bergen in Noordholland, op den 19e September
van het jaar 1799'. Generaal Herman is gezeten
op het paard. Op de voorgrond het bedreigen
van zijn plaatsvervanger Scherebzov. Ets door
J.E. Marcus naar D. Langendijk, 1800. Foto
Gemeente Archief Alkmaar).
De plaatsvervanger van generaal Herman,
generaal Scherebzov, sneuvelt en generaal
Essen vecht zich met de overgebleven
Russen en Engelsen door het kordon van
de Franse generaal Rostollant, zonder
ammunitie met sabels, geweerkolven en
de bajonet op het geweer. Na de hergroe
pering nemen de Russen en Engelsen de
wijk richting de Zijpe.
Een tweede aanval
Pas op 2 oktober vallen de Russen en
Engelsen opnieuw aan en met meer suc
ces. Zo'n 22.000 soldaten gaan op weg
naar Bergen en Egmond aan Zee. Deze
tweede aanval wordt vooral in de duinen
tussen de Franschman en de zee en op het
strand tussen Bergen en Egmond aan Zee
uitgevochten. Deze slag in de duinen is
minder bekend dan die bij Bergen (19
september) en Castricum (6 oktober)
omdat de Fransen en Bataven deze niet
als een overwinning kunnen boekstaven.
De slag is heviger dan de slag bij Bergen.
Men schat dat er 3000, vooral Russen,
gevallen en begraven zijn op de hoogte
van het huidige Russenduin.
De Fransen en Bataven voeren nog één
keer een charge uit. Maar onder zwaar
vuur van musketten en geschut worden ze
tenslotte verslagen en uit hun laatste stel
lingen verdreven. Om 3 uur 's middags
nemen de Engelsen en Russen de hele
duinenrij van Bergen tot aan de zee in
bezit. Op hetzelfde moment staan op het
strand twee legers tegenover elkaar. Aan
de ene kant vooral Engelsen onder aan
voering van luitenant-generaal Sir Ralph
Abercrombie en aan de andere kant de
Fransen en Bataven onder bevel van gene
raal Vandamme. Aan beide zijden leveren
cavalerie en infanterie slag tot zonsonder
gang. Aan de Franse kant vechten zo'n
15.000 Fransen en 10.000 Bataven.
Geschat wordt dat aan Frans/Bataafse
zijde 3000 militairen sneuvelen, 300 wor
den er gevangen genomen en 7 stukken
geschut komen in handen van de
Engelsen. Aan Engelse zijde sneuvelen
1600 man, de Russen verliezen 600 man.
De volgende dag, 3 oktober, trekt het
Engels-Russische leger verder en neemt
Egmond aan Zee en Egmond aan de Hoef
in, alwaar de Fransen en Bataven op
