Slotbeschouwing
Bergen trad in de periode 1890-1930 de
moderne tijd binnen, dat wordt heel dui
delijk weergegeven in de verschillende
artikelen. Er vonden veel fundamentele
veranderingen plaats en er ontstonden
veel zaken die vandaag de dag zo vanzelf
sprekend zijn, dat we ons een leven zon
der nauwelijks meer kunnen voorstellen.
Het gaat dan om dingen als een elektrici
teitsnet, waterleiding, riolering, gasvoor-
ziening en verharde wegen. Bergen werd
beter bereikbaar en kwam meer met de
buitenwereld in contact. Het dorp kreeg
een andere economische basis. Het groei
ende toerisme en onder meer de zuivelfa
brieken zorgden voor nieuwe bronnen
van inkomsten. De forenzen en de rente
niers en later ook de kunstenaars droegen
bij aan een andere samenstelling van de
bevolking. Bergen ontgroeide haar voor
namelijk agrarisch bestaan. Het dorp
breidde zich uit en binnen de gemeente
kwam er zelfs een hele nieuwe kern bij:
Bergen aan Zee. De bouw van een com
pleet nieuw dorp op particulier initiatief
was uniek in Nederland. Uiteraard profi
teerde ook Bergen van de toeristische
ontsluiting van het duingebied die op
deze wijze plaatsvond. We zien in Bergen
zo veel ontwikkelingen die op dat
moment op meer plaatsen in Nederland
actueel waren. Het 'buiten' gaan wonen
trad ook veel op in Het Gooi en op de
Utrechtse Heuvelrug. Het toerisme ont
wikkelde zich ook op andere plaatsen
langs de kust. De leerplicht voor lagere-
schoolkinderen was uiteraard een natio
nale aangelegenheid, evenals de verbete
ring van de onderwijzersopleidingen. Het
duinbeheer werd op verschillende plaat
sen door de overheid (Staatsbosbeheer)
ter hand genomen. Nederland moderni
seerde en Bergen moderniseerde mee.
J.P. Verkaik
39
