Grenspalen tussen Bergen en Schoorl
Op zoek naar de grenspalen
Bij de voorbereiding van dit artikel over
grenspalen kwam ook een kaart uit 1926
ter tafel, getiteld 'Wandelkaart van
Schoorl en de Rijks-Schoorlsche Duinen',
waarop met Romeinse cijfers de locatie
wordt aangegeven van 16 'limietpalen' op
de grens van Schoorl met Bergen. Het
meest zuidelijke deel van deze kaart wordt
hieronder gereproduceerd.
De kaart wekte de nieuwsgierigheid
van ons lid Henk Min, o.a. bekend om zijn
voorliefde voor topografie en alles wat
daarmee samenhangt. Hij wilde wel eens
'in het veld' zien wat er zo allemaal nog te
vinden was van de grensscheidingspalen
op die wandelkaart uit 1926 en van de
Namense palen uit 1770.
Te zamen met zoon Ide is hij op 10
augustus 1994 van oost naar west door
het duingebied getrokken. Hieronder volgt
in het kort het resultaat van hun speur
werk, waarbij allereerst de bevinding moet
worden aangetekend dat de 16 limietpalen
van beton zijn met ingekerfde Romeinse
cijfers waaronder soms de letter B.
- paal I, niet gevonden.
- paal II, in de omgeving waar deze paal
had moeten staan, wel een paal gevonden
op een hoekscheiding van 'De Zandhoeve'
maar zonder inscriptie; paal II werd ge
vonden op de plek waar paal IV had moe
ten staan. Deze paal II is voorzien van
inscriptie Romeinse II en werd waarschijn
lijk naar een verkeerde lokatie verplaatst.
- paal III, niet gevonden.
- paal IV, niet gevonden. Op deze lokatie
staat paal II, langs de weg naar het
Provinciaal Waterleidingsbedrijf, recht
tegenover het begin van de Uilenvangers-
weg.
- paal V, gevonden op de goede lokatie,
onder een eikeboom; inscriptie: Romeinse
V.
- paal VI, gevonden boven op een duin
langs het hek, op de juiste lokatie en met
inscriptie Romeinse VI.
- paal VII, gevonden langs het daar lopen
de paardenpad in de Staatsbossen; paal
staat in een bosje, op de goede lokatie en
voorzien van Romeinse inscriptie VII (zie
bijstaande foto 4).
- paal VIII, niet gevonden.
- paal IX, niet gevonden.
- Tussen paal IX en X staat een Namense
grenspaal, met wel een wapenschild aan
beide zijden, maar geen wapens erop.
- paal X, niet gevonden.
- paal XI, niet gevonden.
- paal XII, gevonden op de goede lokatie,
voorzien van inscriptie Romeinse XII.
- paal XIII ligt in tweeën gebroken op het
duin, wel in de buurt waar hij had moeten
staan: reparatie is op zijn plaats. Eén stuk
is voorzien van inscriptie Romeinse XIII.
- paal XIV, gevonden op juiste lokatie,
voorzien van inscriptie Romeinse XIV.
- paal XV, gevonden iets ten oosten van
fietspad Schoorl/Bergen aan Zee op de
grensscheiding en de goede lokatie; voor
zien van inscriptie Romeinse XV.
- paal XVI, gevonden op een duintop en op
goede lokatie; voorzien van inscriptie
Romeinse XVI.
Vanaf paal XV richting kust werden
nog drie trottoirbanden gevonden, rechtop
staand in het zand en voorzien van wit
Foto 4. Betonnen limietpaal VI (foto Henk
Min).
geschilderde koppen (alternatieve grens
palen blijkbaar).
Voorbij paal XVI een Namense grens
paal, met wapenschilden, doch zonder
ingebeitelde wapens. Deze grenspaal staat
ca. 12 m noordwaarts van de huidige
grensscheiding. Iets oostelijker staat een
houten paal met 22 erop geschilderd, en
16 m westelijker een dikgeteerde spoor
rails, rechtop in het duin, eveneens
noordelijker dan de grensscheiding.
Zuidelijke strook van een wandelkaart uit 1926, getekend door K.P. Zuurbier, met de plaatsaanduiding van 16 'limietpalen'. Het valt op dat
de grens bijna pal westwaarts loopt. Dat is echter al op de kaart van Blaeu te zien. Rond de 16e eeuw was een aldus in de jonge duinen
lopende grens alom gebruikelijk (F.D. Zeiler in 'Hoog en Vrij', blz. 87). Thans is deze rechte scheidingslijn zoals bekend niet alleen de
grens tussen de gemeenten Bergen en Schoorl maar ook tussen het Noordhollands Duinreservaat beheerd door de nv pwn ten zuiden en
de Boswachterij Schoorl van Staatsbosbeheer ten noorden. Op de kaart zien we ook de veelzeggende benamingen: Grensvlakte,
Grensblink, Grensstuk en Scheiblink.
46
