Foto 3. Namense grenspaal aan de weg Bergen/Schoorl. Omdat de ingehakte wapens hier
en daar verweerd zijn, worden ze in de vorm van tekeningen weergegeven. Links: het
wapen van Nassau met als hartschild het wapen van Bergen. Rechts: het wapen van Dirk
van Foreest, ambachtsheer van SchoorI en Camp (foto Henk Jellema).
Provinciale monumenten
Bovengenoemde palen zijn in 1988 bij het
vaststellen van de Provinciale Monumen
tenlijst over Schoorl door schrijver dezes
aan de provincie doorgegeven. De onder
1 t/m 3 genoemde zijn daarna op deze
lijst geplaatst. De motivatie van de pro
vincie luidt: 'De grenspalen zijn van cul
tuur-historische betekenis als elementen
uit de geschiedenis van het openbaar
bestuur in Noord-Holland, in casu van de
markering van de gemeentelijke territoria.
Tot het monument behoort al hetgeen
door bestemming of anderzins rechtens
onroerend is'.
dingsweg stond. De paal heeft in de laat
ste wereldoorlog erg te lijden gehad van
de beschietingen aldaar.
2. In het verlengde van de Schoorlse
Julianalaan, een paar honderd nieter rich
ting Bergen, staat in het duin een
Namense grenspaal (zie foto 2). Ook
daarvan zijn de wapenschilden onbewerkt
gebleven, vermoedelijk een vorm van
geldbesparing in verband met de weinig
toegankelijke situering.
3. Aan de Duinweg nabij 'De Zand-
hoeve' bevindt zich de derde Namense
grenspaal (zie foto J). Aan de Bergense
kant is het wapenschild te zien van
Willem Lodewijk van Nassau-Bergen
(1727-1792), heer der vrije heerlijkheid
Bergen. Het stelt het gevierendeelde
wapen van Nassau voor, met als hart
schild het wapen van Bergen. Aan de
Schoorlse kant is het wapen afgebeeld van
jonkheer mr. Dirk van Foreest (1729-
1782), ambachtsheer van Schoorl en
Camp, voorstellende een schild beladen
met een uitgetande dwarsbalk.
4. Aan het einde van de Bergense
Schapenlaan, waar deze doorloopt in de
Schoorlse Westgrasdijk en Teugelaan,
bevindt zich rechts van de weg, ter hoog
te van de Banscheidingsloot, een beton
nen grenspaaltje, waarop slechts de aan
duiding Schoorl/Bergen is ingebeiteld.
Foto 2. Hardstenen paal in het duinbos ten
zuiden van de Schoorlse Julianalaan.
Bronnen
Archieven van het dorpsbestuur Schoorl,
1507-1813, inv. nr. 25, Regionaal Archief
Alkmaar.
Bergen dorp vol Monumenten, Frits-
David Zeiler, Amsterdam, 1975, blz. 168
en 169.
Grenspalen in Hollands Noorderkwar
tier, mr. Belonje, in: De Speelwagen, 6e
jaargang, 1951, blz. 266-276 en 305-312.
Grenspalen in Nederland, T. Brouwer,
Zutphen, 1978, blz. 42 en 43.
Grenspalen langs onze gemeentegrenzen,
Wil Janssen, in: Scoronlo, 5e jaargang nr.
9, augustus 1993, blz. 6-9.
De heerlijkheid Bergen in woord en
beeld, M. van Reenen-Völter, Alkmaar
[1903], blz. 95.
Inventaris van de archieven van de fami
lies Van Foreest, Van Egmond van de
Nijenburg, enz., mr.J.H. Rombach,
Alkmaar, Regionaal Archief Alkmaar,
1992.
Provinciale Monumenten Noord-Holland,
Concept-register Schoorl, Provinciaal
Bestuur van Noord-Holland, maart 1988,
blz. 20 en 21.
Schoorl in Architectuur, L.F.M. Landzaat,
W.S. Janssen, Schoorl, 1984, blz. 164 en
165.
45
