Kermis te Bergen.
Een onbekende kaart
van de Bergermeer uit 1671
Van de boekenplank
Bergens Nieuws
100 jaar geleden
P. HILBRAND.
Lombaerts huijs (en ook geschreven als
'De Noest'), werd grotendeels als Bergens
erkend.
Ter oriëntatie nam de landmeter op
zijn getekend verslag ook nog een 'bos' in
de Egmondermeer op, 't Huijgenbosch
genaamd. Hier lag nog aan het begin van
de twintigste eeuw een flink boerenbedrijf
met de enigszins verbasterde naam 'Huig
en Bosch' (strikt genomen was dit niet het
voormalige eilandje; dat lag iets zuidelij
ker).
De vogelkooi in de zuidwestelijke
Bergermeer werd in 1671 volledig tot
Bergen gerekend; de uitoefening van het
kooirecht zal trouwens al genoeg voeten
in de aarde hebben gehad binnen één
rechtsgebied.
Zoals gezegd: ook Heijmenbergh's
zorgvuldige opmeting en kartering heb
ben voor de Alkmaarse aanspraken niet
het gewenste resultaat gehad. De kaart is
vervolgens los van zijn historische context
geraakt en heeft lange tijd een verborgen
bestaan geleid. Dit artikeltje wil hem zijn
plaats teruggeven naast het pronkstuk van
Anthonisz. uit 1568, de hierop geïnspi
reerde 'Bergermeers-caerte' van 1629 en
het onvolprezen werkstuk van Dou en
Blaeu van omstreeks 1660. Mede door zijn
precisie en zijn rijkdom aan details is deze
onbekende kaart de moeite van het bestu
deren meer dan waard.
Bronnen, literatuur, voetnoten
Regionaal Archief Alkmaar, kaartverza
meling ongen.: Kaart van een deel van de
Bergermeer door J. Heijmenbergh, 1671.
RAA, Stadsarchief Alkmaar 1254-1815,
inv.nr. 2179: Stukken betreffende de pro
cedure tussen de stad Alkmaar en de heer
van Bergen inzake de jurisdictie in de
Bergermeer, 1686-1696; met retroacta,
1592-1603.
Perfect gemeten. Landmeters in Hollands
Noorderkwartier ca. 1550-1700, C. Streef
kerk e.a. (red.), Z.pl. 1994.
De Viaan: 'een Sijpschen molen anno 1579
op den Bergermeer opgericht', F.D. Zeiler,
Alkmaar 1976.
1. Royende: grens aangevend.
2. In de Bergermeer waren vier 'notwe-
gen'.
3. Verpondboek: register van belasting op
gronden en huizen.
4. Lommerd: oorspr. Lombardiër, bank
van lening, pandjeshuis.
Remembrance and Friendship Bergen NH
1939-1945.
We kondigen hier alvast een boek aan, dat
nog moet worden uitgegeven en waaraan
onze plaatsgenoot, J.J. Kroon, de laatste
hand heeft gelegd. Zoals bekend zet deze
stichting zich al jarenlang in voor het
levend houden van de herinnering aan
hen die zich voor de bevrijding van
Nederland hebben ingezet. O.a. organi
seert de stichting bijeenkomsten en reü
nies en draagt bij aan herdenkingsmani
festaties ten behoeve van onze bevrijders.
Nu, vijftig jaar na dato, wil de stichting
haar aktiviteiten boekstaven.
Na een voorwoord van o.a. Z.K.H
Prins Bernhard, zal het boek in verhalen,
brieven, foto's, archiefdocumenten enz.
de geschiedenis van Remembrance and
Friendship vastleggen. Het boek zal in
november a.s. verschijnen; de kostprijs
bedraagt 27,50. Belangstellenden kun
nen voor dit boek intekenen bij de kanto
ren van de VVV, De Duinstreek en op de
adressen Eikenlaan 12 en Ruïnelaan 20.
A.A. Veer
Berichten voor u opgezocht in de
Alkmaarsche Courant van 1895,
juli t/m december
Dit tweede halfjaar van 1895 kenmerkt
zich door gebrek aan nieuwsberichten
over Bergen. Welgeteld twee keer een
bericht met een betrekkelijk geringe
nieuwswaarde in de krant. Dat houdt dus
niet over, ondanks de kermisadvertentie.
Ongetwijfeld was er in Bergen meer van
doen dan deze schaarse berichten sugge
reren. Misschien had de plaatselijke
nieuwscorrespondent het te druk met
andere besognes.
25 augustus
De heer J. de Boer heeft met gunstig
gevolg het examen voor de hoofd-acte
afgelegd.
18 september
Door de vereniging 'Schoolbond' alhier
was het besluit genomen om aan de kin
deren der drie hoogste klassen der open
bare school die geen enkele maal hadden
verzuimd, twee planten ter op-kweking te
geven. Zo werden aan 85 kinderen plan
ten meegegeven, die afgelopen zondag in
de kolfbaan van de heer Veenhuijsen
waren tentoongesteld.
Liefhebbers van een mooie plant kon
den hier een koop doen; ook met de tom-
Café „de Hoop",
25 26 en 2? AUGUSTUS 1895
MUZIEK en DANS.
Aanbevelend
bola kon voor een gering bedrag een
fraaie plant worden gewonnen. De gehele
dag werd de tentoonstelling druk bezocht
en 's avonds vulde zich de gehele kolf
baan opnieuw met belangstellenden om
getuige te zijn van de prijsuitreiking voor
de fraaist opgekweekte planten.
Na opening door de voorzitter van
'Schoolbond', de heer J. Francken werden
de prijzen uitgereikt. Ie Prijzen werden
toegekend aan: C. Becldman, M. Nanne,
T. Liefhebber, A.W. van Hoorn, G.
Zwakman Kd. en C. Bijwaard. 2e Prijzen
waren er voor: C. Bijwaard, G. Zwakman
Pd., A. Beeldman, P. Baltus, J. Briefjes en
M. Leijen. 3e Prijzen voor J.H. Meijer
Cz., M. Plomper, M. Nanne, S. Roobeek,
J. Roosloot en M. Plomper.
Na dit gedeelte werden enkele num
mers gezongen door het mannen- en
meisjeskoor o.l.v. de heer P. van Hoorn.
Het is te hopen dat 'Schoolbond' in deze
richting voorwaarts streve. De opvoeden
de strekking dezer Vereniging zal er te
ruimer door worden. (ingekort)
A.A. Veer
42
