V
"21
BS»
s/A
m.
Ir-
1
Arbeidsdienst'. Laat ik eerlijk zijn: op deze leeftijd wilde je wel eens wat anders.
Samen 'keet schoppen' tussen jongens van je eigen leeftijd trok me wel aan. Daarbij
ging ik voorbij aan het feit dat het de bedoeling van de Duitsers was je om te vormen
tot het Duitse denken en doen. Ik liet me keuren..
"Goederen werden meer waard dan geld, en zo ontstond een levendige ruil
handel. Zo kwam er iemand bij vader in de zaak voor een schilderij. De man was
ambtenaar in de Wieringermeer, de tarweschuur van Nederland. Ze kwamen overeen
tot ruiling over te gaan: het schilderij, mits thuisgebracht, tegen een halve zak tarwe.
"Op 17 maart kreeg ik bericht dat ik voor de PTT naar Duitsland zou wor
den gezonden, om daar te gaan werken. De collega's Th. Leering en P. Prins
waren al uitgezonden. De woede bij de post was groot toen bleek dat de opengevallen
plaats van Prins zou worden ingenomen door niemand anders dan de man die de
opdracht had om in de praktijk de mensen op te sporen en aan te geven die na de eva
cuatie zonder toestemming waren achtergebleven. Hij bleef voor ons allemaal
onbetrouwbaar en dat werd hem dan ook regelmatig duidelijk gemaakt. Hij vroeg en
verkreeg na de oorlog overplaatsing naar Alkmaar.
"Op 6 april was het dan zo ver. De lange reis naar het verre Berlijn kon
beginnen. Heel wat voor een jongeman van 20, met nagenoeg geen levenservaring.
Enkel die van een beschermd gezin. Mijn vader bracht me - met zijn nooit aflatende
bezorgdheid - met de trein naar Amsterdam. De volgende dag kwamen we om
19.45 uur in de Berlin-Friedrichstrasse aan. We ontvingen een kaartje voor de S-baan
naar Lichtenrade, waar we om 9 uur doodmoe in de barakken aankwamen. We wer
den met 16 man op een kamer ingedeeld. Wat viel dat alles tegen! Er was niet op ons
gerekend. Geen brood, geen koffie, een klein beetje vuur in de kachel en een smerige
legkast.
Aanvankelijk werd Eddy bij het sorteren van de pakketpost aan het werk
gezet, maar hij mocht op zijn verzoek de bestelling in. Na een brand in de barakken
betrok hij met een aantal andere Hollanders een ruimte boven een postkantoor.
"Er vond een intens briefverkeer met thuis plaats"Tine, moeder, Jaap, vader,
André en Frans deelden hem de Bergense nieuwtjes mee. Zo vernam hij dat ook Wim
naar Duitsland had moeten vertrekken, dat Piet was ondergedoken en dat "op 13 mei
onder verwijzing naar het politie-standrecht (kans op de doodstraf) alle radiotoestellen
verbeurd waren verklaard en moesten worden ingeleverd.
Op 28 augustus mocht Eddy met halfjaarlijks verlof naar huis. "Voorlopig
zou het veertien dagen duren eer ik weer terug moest, maar... ik kreeg een oogontste
king, waardoor ik onder behandeling van een oogarts kwam. De ontsteking viel
erg mee en ik moest druppelen en een lapje voor het oog houden. Ik ontdekte dat
indien ik niet druppelde, het oog niet beter werd... Dus maar rekken...Op 14 maart
1944 werd Eddy voorlopig ongeschikt verklaard voor werkzaamheden, ook in
Holland.
"Als ik zo het hele verhaal over de oorlogsperiode door mijn herinnering laat
gaan, kom je meer dan ooit tot de ontdekking dat vader's naam in gouden letters
gegrift zou moeten worden. Dan besef je nog weer eens extra wat hij voor ons heeft
betekend. Hij was zo zorgzaam dat je het in die tijd eigenlijk veel te 'gewoonbegon
te vinden. Wat je ook vroeg en wat er ook nodig was, als het mogelijk was hielp hij je
met raad en daad. Tijdens het verdere verloop van de oorlog werd het voor ons jon
gens te riskant om er op uit te gaan om levensmiddelen te kopen. We konden immers
zo worden opgepakt. Het was dus vader die dat deed. Toen wij, Jan, Wim en ikzelf in
Duitsland verbleven, verzorgde hij vele malen postpakketten met voedsel en zo nodig
kleding. Allerlei formulieren vulde hij in, zocht de directeur van het postkantoor op,
kocht voor zover mogelijk dingen die wij in Duitsland graag wilden hebben en ging
overal achter aan.
"De parochie in Bergen dacht goed aan haar jongens. Men had een postpak
ket-actie georganiseerd. Omdat ik toch met verlof zou komen, had men het voor mij
in Bergen bewaard.
7// V'
r V 7-
v< P
X
1944
"Zou dit het laatste oorlogsjaar wordenJa, dat hoopten we vurig, en de
tekenen wezen erop dat de geallieerden de sprong naar Europa zouden wagen. Maar
aan het einde van het jaar zouden we ervaren dat dit voor een groot deel van
Nederland nog geen bevrijding betekende. De bittere werkelijkheid bracht ons dat
jaar alleen ontgoocheling. De Duitsers werden met de dag in alle opzichten grim
miger. Maar ook het verzet groeide elke dag.
