Geallieerde aanvallen op Bergens
vliegveld
Het vliegveld van Bergen is direct
na de capitulatie door de Duitsers in
bezit genomen en gereed gemaakt voor
de Luftwaffe. Circa 60 geallieerde vlieg
tuigen zijn in de oorlogsjaren door in
Bergen gestationeerde Duitse jagers
neergeschoten.
Bij Egmond-Binnen, aan de
Vcnnewatersweg, hadden de bezetters
een schijnvliegveld aangelegd. Sloten
waren bedekt met camouflagemateriaal
en er stonden een paar houten vliegtuig
modellen. De geallieerden hebben er
driemaal bommen op laten vallen. Op
het Bergense vliegveld zelf zijn geduren
de de oorlog in totaal 26 aanvallen
gedaan. Aanvankelijk alleen door de
Royal Air Force, de RAF, maar na de
oorlogsverklaring van Hitier aan de
Verenigde Staten op 11 december 1941
ook door de Amerikanen. Hun eerste
grote luchtaanval op het vasteland van
Europa vond plaats op 4 juli 1942 en
was gericht op vier Nederlandse vlieg
velden, t.w. De Kooy, Bergen,
Haamstede en Valkenburg bij Leiden.
Voorzien van RAF-kentekens ste
gen om 07.11 uur twaalf Boston bom
menwerpers van de 226e group op van
het kleine, met gras begroeide vliegveld
je van de Britse plaats Swanton Morley
in Norfolk. Men verdeelde zich in vier
groepen van elk drie toestellen. Laag
vliegend over de Noordzee om met ont
dekt te worden vloog men richting
Nederland. Helaas werden de toestellen
door schepen waargenomen en toen de
groepen die Bergen en De Kooy tot
doel hadden de kust naderden stuitten
ze op hevig luchtafweer. De groep die
het vliegveld van Bergen zou aanvallen
viel uiteen en in plaats van naast elkaar,
zoals gepland, viel men achter elkaar
aan. Ondanks hevig afweervuur vloog
men laag het doelgebied binnen en liet
de bommen vallen.
Een van de toestellen werd door het
Flak (luchtdoelgeschut) getroffen en
stortte neer in het weiland tussen het
vliegveld en Het Oude Hof. Een tweede
werd boven de Noordzee neergeschoten
door een Focke Wulf-190 jager, die van
het vliegveld Bergen was opgestegen.
Ook bij De Kooy ging een geallieerd
toestel verloren. De stoffelijke resten
van de bemanningen zijn in 1946 over
gebracht naar het Amerikaanse kerkhof
in Margraten.
Eén Amerikaan op de Bergense
begraafplaats
Niet lang na de boven omschreven
gebeurtenis werd het vliegveld aangeval
len door een Boston-III. Het toestel
behoorde aan het 107e Squadron van de
RAF en was afkomstig van het vliegveld
Great Massingham. Het werd geraakt
door 20 mm Flak van de 3e leichte Flak
Abt.764, opgesteld bij de Bosmolen. De
Boston stortte neer op een veld in
Egmond aan de Hoef. Een van de vlie
gers die de dood vond was flight serge
ant Richard Anderson Russell. Hij was
21 jaar en kwam uit Kansas City,
Missouri, USA. Omdat Amerika nog
niet in de oorlog was toen hij als oor
logsvrijwilliger wilde gaan vliegen, nam
hij dienst bij de Royal Canadian Air
Force. En als zodanig was hij flight
sergeant van de RAF-Boston. Omdat hij
samen met zijn bemanning was begra
ven, werd hij niet overgebracht naar het
Amerikaanse kerkhof in Margraten.
Voor zover bekend was hij in dat
opzicht de enige.
Op het geallieerde kerkhof aan de
Kerkedijk zijn 252 graven. Hier liggen
182 Britten, 36 Canadezen, 14 Polen, 7
Australirs, 7 Nieuw-Zeelanders, 1
Fransman, 1 Amerikaan, 1 Czech en een
vlieger uit Jamaica. Van twee vliegers
zijn de naam en de nationaliteit niet
bekend; van 33 anderen wel de nationa
liteit maar niet de naam. Twee Engelsen
waren pas 18 jaar toen ze sneuvelden; de
oudste was 40, de meesten waren in hun
jonge jaren twintig.
De Amerikaan Richard Anderson
Russell, een van de velen, velen...
E.G.
p tri" jr V N
UFE:
fEV'ETH - 1 'N* M
23
