Twee herontdekte tekeningen van 'Rampenbosch' Afbeelding 2. Copyright Rijks museum-Stichting, Amsterdam. De Latijnse school zal onze Haagse vriend niet hebben bezocht, anders had hij in ieder geval het laatste woord wel correct overgenomen als 'felicitas' (geluk). De datering - in het jaar 1507 - kan juist zijn; de familie Ramp had hier al in de 16de eeuw een bezits- complex* en op basis van de oudste archeologische vondsten op het terrein kan ook bewoning vanaf circa 1500 waarschijnlijk worden geacht. Voorts levert het woord 'temporis', de tweede naamval van 'tempus' (tijd), geen inter pretatieproblemen op. Maar wat betekent die letterbrij aan het begin van het opschrift? Het lijkt erop, dat daar inderdaad een paar afkortingen bij zijn, wellicht van een staande uitdrukking of spreuk. Als we dan veronderstellen dat Pola bij het overschrijven de A en de vermeende I. heeft verwisseld, en die I. in feite een hoofdletter L is, wordt het geheel al een stuk begrijpelijker. De woorden vormen dan het zinnetje 'LONGI TEMPORIS FAELICITAS', geluk van een lange tijd of, vrij vertaald: Moge het geluk (van dit huis) van lange duur zijn. De afkorting N V A zou dan niets anders betekenen dan het bekende 'nil volentibus arduum', niets is moeilijk Rampenbosch was het buitenhuis van de familie en ontleent daar uiteraard zijn naam aan. voor hen die willen. De tekening is, kennelijk door Pola zelf, van het cijfer 17 voorzien. De tweede tekening, genummerd 18 zie afbeelding 2) bevindt zich op de keerzijde en verbeeldt "t huijs te ramp aende zuijd oost zijde'. Met de juiste aanduiding van het standpunt van de tekenaar is wat geknoeid en ook de daarop volgende datering is slecht lees baar: 'meij A(nno) 1718' zouden we er van kunnen maken. Het is echter de schets zelf die de meeste aandacht verdient. Meer dan op enige andere afbeelding zien we hier het huis in zijn omgeving, op de grens van geest en polderland, met de duinen op de achtergrond. Links ver heft zich het duin achter wat later 'De Franschinan' zou gaan heten; meer naar rechts, pal achter het huis, zien we de nog hogere helling achter de 'Donkere Hoek'. Daartussen kwam het Schulpslag van zee, dat zich voortzette in de Buerweg ener- en het pad langs de Roosloot anderzijds. Die vaart, ooit 'Rampen vaert' genoemd, vormde de zuidelijke begrenzing van het landgoed en werd waarschijnlijk frequenter ge bruikt dan de mulle of modderige weg van de buren; de al eerder gesigna leerde zuidelijke toegangspoort staat in elk geval weer prominent afgebeeld. Welk weggetje op de voorgrond te zien is, en welke boerenhoeve onze Hendrik met enige moeite aan de rechterzijde heeft geschetst, valt moeilijker te bepalen. Het kan niet de reeds vermelde 'eigen' boerderij zijn, waar van de resten enkele jaren geleden door de archeologische werk groep zijn onderzocht; deze lag veel zuidelijker, half in de plantage ver borgen. Aan het Wiertdijkje stonden voorzover we kunnen nagaan geen boerderijen, behalve op de hoek bij de Westdorper Veersloot. Het weggetje zou dan de Voert zijn, met links een soort overhaal ter hoogte van het schutsluisje dat zich hier bevond. Auteursrecht Over de juiste proporties in de tekening moeten we bij dat alles toch wel enige twijfels hebben. Trouwens, wat te zeggen van het probeersel - een geveltopje - rechtsonder op de teke ning? Het is nauwelijks te geloven, dat een 43-jarige beroepskunstenaar zoveel problemen had met de elementaire be ginselen van het vak - al kunnen origi naliteit en spontaneïteit hem niet ontzegd worden. Het is dan ook niet terecht, dat zijn gezicht op Rampen bosch vanuit het noordwesten slechts in de versie van Abraham Rademaker bekend is gebleven. Rademaker trok er namelijk niet met papier en tekenstift op uit, maar leverde kasteeltjes op bestelling, waarbij hij het werk van anderen schaamteloos plagieerde. Ook Cornelis Pronk en Abraham de Haen, van wier schetsen onomstotelijk vaststaat dat ze 'naar het leven' zijn gemaakt, zijn door andere, luiere teke naars nagevolgd. Hees door op biadz. 28) 26

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 1994 | | pagina 8