Een school in Bergen, 1922-1993
Impressie van een scholier en buurtbewoner
Th.J. Brommer
Een markant schoolgebouw in Bergen, ofschoon geen architectonische
schoonheid, is sinds einde 1993 verdwenen. De sloop van het gebouw aan
de Beemsterlaan no. 6 begon op 1 november en was in twee maanden voltooid.
Het is wellicht voor menige Bergenaar interessant wanneer we even bij de historie
van deze school stilstaan.
De ULO-school aan de Beemsterlaan -
sinds 1 augustus 1968 MAVO-school -
vond haar oorsprong in 1918. In het
begin van deze eeuw beschikte Bergen
over één school voor 'openbaar ge
woon lager onderwijs' die gelegen was
op de hoek van de Dorpsstraat en de
Schoolstraat (de huidige Ruïnelaan),
daar waar zich nu het garagebedrijf van
Smit bevindt.
Deze school had een 7e en 8e leer
jaar, maar bij het in 1918 nieuw inge
stelde ministerie van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen was een wet in
voorbereiding, de 'Lager-onderwijswet
1920', waardoor het uitgebreid lager
onderwijs1 wijzigingen zou ondergaan,
hetgeen onder meer een 9e leerjaar
zou inhouden. Hierdoor, maar ook
door de groei van de bevolking2, zou
de bestaande school te klein worden.
De gemeente besloot toen de ULO
naar een andere lokaliteit over te bren
gen.
Ingangspartij van de Beemster-
MA VO kort voor de sloop Ifoto Trees
S taarink-Bruin smal
Gratis bouwgrond
B W van Bergen hebben zich al eind
1918 beraden over de locatie van een
nieuw schoolgebouw. Ook het hoofd
van de lagere school, de heer Piet Ba-
retta, heeft zich daarvoor ijverig inge
zet. Het archief van de gemeente Ber
gen leverde een brief dd. 11 maart
1919 van de hand van burgemeester
Jacob van Reenen op, gericht aan de
gemeenteraad, waarin hij bevestigt het
geen hij in de raadsvergadering van 4
februari daaraan vooraf gaande had
toegezegd, namelijk bereid te zijn 'voor
schoolbouw af te staan een terrein gele
gen op de zoogenaamde Beemsterkrocht'
en bereid te zijn het 'aan de gemeente
te verkoopen voor den prijs van één
Gulden per m2. De oppervlakte van dit
terrein bedraagt ongeveer 7255 m2 zoodat
de koopsom 7255.— bedraagt'. Hij ver
volgt: 'Ik deelde Uwen Raad mede, dat
ik in verband met de moeilijke tijden die
de gemeente op financieel gebied te door
worstelen heeft, bereid was de gemeente
in staat te stellen het terrein te koopen,
door een gelijk bedrag als de koopsom
aan de gemeente ten geschenke aan te
bieden
De gemeenteraad reageerde op dit
genereuze aanbod met twee raadsbe
sluiten, beide gedateerd 4 februari
1919. Het eerste vermeldt dat B W
in de gemeente 'geen geschikter en
goedkoper terrein voor schoolbouw kun
nen vinden' en dat zij besluiten het stuk
grond te kopen. Waarbij de kosten van
overdracht voor rekening van de ge
meente komen. In het tweede besluit
wordt, behoudens goedkeuring van
Gedeputeerde Staten, besloten 'voor de
gemeente ten geschenken te aanvaarden
eene som van 7255.— in contanten.'
Een wandelkaartje van Bergen uit
1897 toont dat het terrein gelegen is
tussen de Molenstraat en de Kruisweg
(toen Heerenweg genoemd), in het
westen begrensd door de Jan Jacoblaan
en in het oosten door de St.Antonius-
straat (genaamd naar het klooster van
de Zusters Ursulinen aan de Loudels-
weg). Het was toen praktisch nog ge
heel onbebouwd, met uitzondering van
enkele boerenbehuizingen aan de zuid
zijde van de Molenstraat.
Het terrein werd 'De Beemster
krocht' genoemd3. De Beemsterlaan,
die dit bescheiden duingebiedje later
zou doorsnijden, bestond in 1897 nog
niet. Wij vermoeden dat deze laan om
streeks 1910 werd aangelegd. Ze had
een 40 tot 50 cm breed middenpad van
baksteen en aan weerszijde grof grind:
een z.g. 'paardepad' zoals er vele in
Bergen waren. In die tijd immers had
vervoer met paard en wagen plaats,
waarbij de paarden steeds dieper wor-
Over de vormen van onderwijs ULO
(Uitgebreid Lager Onderwijs) en MULO
(Meer Uitgebreid Lager Onderwijsheeft
veel verwarring bestaan. In officiële
stukken en ook in diploma's werd zowel
de ene term als de andere gebruikt.
2) In 1910 bedroeg het aantal inwoners
van Bergen 2250 en het aantal huizen
500. In 1925 waren deze getallen resp.
4835 en 1250. Derhalve meer dan het
dubbele in 15 jaar tijds.
3> Krocht/kroft: hooggelegen zandgrond.
|34
