D D D Einsatzes. Mit der Durchführung der Er- kundigung ist der Kommandant der II. Abteilung Hauptmann Schwennesen beauftragt, dem als Bausachverstandiger, Baurat Gelis beigeordnet ist." De locaties moesten aan enkele criteria voldoen; goede bereikbaarheid langs een verharde weg en goed te camoufle ren. Als locaties werden in onze omge ving uiteindelijk Bergen, Castricum en Petten uitgezocht. Op elke locatie werden vier banen aangelegd, drie operationeel en een vierde als reserve. De vier banen in Castricum werden in maart 1993 door leden van de Vlieg veldwerkgroep Bergen gelokaliseerd. Daarna richtte hun onderzoek zich op de banen in Bergen. De aanleg in Bergen A B c 0 D Q G D bovenaanzicht schaal 1 200 In februari 1945 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor de aan leg van lanceerbanen in Bergen. Als locatie werd gekozen voor de omgeving van het Oude Hof. Oudere ingezete nen van Bergen herinneren zich nog dat hoge Duitse officieren bezig waren met opmetingen in de Mosselenbuurt. Op 2 maart kregen enkele bewoners in die omgeving opdracht om binnen 24 uur hun huizen te verlaten. Op 5 maart constateerde een lid van de verzets groep 'Albrecht' dat twintig Duitse militairen bezig waren met de bouw van een lanceerbaan aan de Nachtega- lenlaan, later bleek dat daar twee ba nen in aanleg waren. Onbekend is hoe hij aan deze informatie kwam. Moge lijk heeft een Duitser in het dorp zijn mond voorbij gepraat! Gelijktijdig werd er tevens op twee andere locaties gewerkt. Ook in het bos bij de Kranenburgerlaan verscheen een baan. Dit is de baan die in augus tus 1993 ontdekt en uitgegraven werd. Een vierde lanceerbaan was in aanleg in een dennenbos dat bij Bergenaren bekend staat als 'De Prof. Volgens mededelingen van de in de nabijheid wonende familie's Bijman, Veld en Vlaar zijn de Duitsers echter niet ver der gekomen dan het uitgraven van de grond. Na de oorlog werden de gaten gedicht. Bekend is dat het materiaal voor deze banen per boot tot aan Koe dijk werd aangevoerd. Via de Kogen- dijk vond transport plaats naar de vier locaties. Technische details De lengte van een V-1 was 7,75 meter en de spanwijdte van de vleugels 4,90 meter. De lading bestond uit 850 kg springstof en de V-1 kon een afstand van 275 kilometer overbruggen met een snelheid van ongeveer 600 kilome ter per uur. Engelse jagers slaagden er veelvuldig in deze vliegende bommen te onder scheppen en neer te schieten. Ook de luchtdoelartillerie en versperringsbal lons maakten een groot aantal V-l's onschadelijk. Uiteraard kwamen de Duitsers dit aan de weet, en voor het gebruik vanaf Nederlands gebied moest een V-1 ontworpen worden die sneller vloog en een grotere afstand kon over bruggen. In februari 1945 werd deze nieuwe versie in gebruik genomen. Deze V-1 had een bereik van 370 kilometer en zijn snelheid was 765 kilometer per uur. Door het toepassen van een zwaardere motor en het grote re bereik moest er ook meer brandstof mee. De lengte werd 8,74 en de span wijdte 5,70 meter. Er moest een be langrijke concessie gedaan worden aan de explosieve lading; die verminderde van 850 naar 450 kg! De lanceerbaan in Bergen is totaal 55 meter lang. Hij bestaat uit een beton nen blok (Hauptfundament) van 9,40 x 4,08 meter met een dikte van 40 centi meter. In het verlengde van dit blok liggen acht funderingsblokken. De hellingshoek van de lanceerbaan bedroeg 6 graden. De baan waarlangs de V-1 werd voortbewogen was opge bouwd uit elementen van zes meter lengte. De verste heeft een afmeting van 0,80 x 1,30 meter en steekt 20 centimeter uit de grond. Op deze funderingsblok ken werd een stellage gebouwd (te vergelijken met een skihelling) onder een hoek van zes graden. De bloot gelegde baan in Bergen ligt in de rich ting van het centrum van Londen. Parallel naast of achter het hoofdfun dament was een betonnen plaat (Richt- haus) waarop het kompas van de V-1 gecompenseerd werd. Daarna werd het gevaarte op het lanceerplatform gere den. Daar werd de motor gestart en de V-1 door middel van stoomdruk de stellage opgestuwd. Aan het einde van de helling had de V-1 voldoende snel heid om de pulserende motor verder het werk te laten doen en de afstand naar het doel te overbruggen. Overi gens zijn zowel de betonnen plaat als de opbouw in Bergen niet aangetrof fen, wat er op wijst dat de aanleg niet voltooid werd. Zoals in het bevel van Kammler werd aangegeven moesten deze banen op 20 maart 1945 operationeel zijn. De bouw liep echter vertraging op. De aanvoer van het materiaal voor de aanmaak van de grote hoeveelheden beton verliep I 17

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 1994 | | pagina 19