benodigde kennis en ervaring in huis had. Ook de
sedert 1731 optredende paalworm, die in snel
tempo de houten zeeweringen opvrat, kon men de
baas worden door basaltstenen en keien van elders
aan te voeren.
Tegen de regelmatig optredende epidemieën, zoals
de pest was echter geen kruid gewassen. Men had al
heel lang door dat deze ziekte besmettelijk was,
maar omtrent de oorzaak wist men niets. De
meeste slachtoffers vielen in de armenwijken, waar
de combinatie van slechte woontoestanden,
minimale hygiëne en ongezonde voeding een
funeste uitwerking had. Armoede had men aan
zichzelf te danken en de epidemieën waren Gods
wil, vond menig Alkmaarder en dus bleef alles tot
diep in de vorige eeuw bij het oude. Het kindertal
was groot en de kindersterfte eveneens, zodat
menig ouderpaar de helft of meer van zijn kinderen
voortijdig verloor.
356 Een vernietigende uitwerking had ook de
runderpest, die in de jaren 1713, 1721 en 1744
plotseling optrad en enige jaren aanhield. Er waren
boeren die geen koe meer overhielden, zodat er
fantastische prijzen werden betaald voor
'gebeterde' runderen. Een gevolg van de runderpest
was, dat de aanvoer van boter en kaas drastisch
terugliep. Alkmaar had er zwaar onder te lijden,
want niet alleen werd er weinig kaas verhandeld,
maar tevens was er weinig geld onder de boerenEn
daar moest de middenstand het van hebben. Maar
toen, in de herfst van 1715, ging er opeens een
verblijdend gerucht door de streekBij de kapel van
Onze Lieve Vrouwe ter Nood te Heiloo was 's nachts
een bron opgeborreld, 'waerin zeer zoet water
vloeyde, welk water was tot geneezinge der zieke
koeyen'. Duizenden mensen stroomden toe met
kannen en kruiken. Spoedig ontdekte men echter
dat het water geen enkele geneeskracht had. Op
last van de Staten van Holland werd de bron door
de schout van Heiloo dichtgegooid.
Linksboven: Binnenshuis
moest men zich met elkaar
vermaken. Samen zat men
rond de grote eettafel in het
midden van de kamer onder
de enige lamp die er vaak
aanwezig was. Waar men nu
de tijd doorkomt met
TV-kijken en het lezen van
stripboeken, deed men rond
de eeuwwisseling spelletjes.
Dit gezin vermaakt zich met
een potje domino.
Rechtsboven: Een
A Ikmaars echtpaar poseert
trots rond de eeuwwisseling
bij een glimmende theepot.
Theedrinken was een sociale
gebeuren waar men nog de
tijd voor nam.
Midden links: Dames uit de
gegoede burgerij hadden
vooral de tijd om zich over te
geven aan allerlei hobby 's.
De dienstmeisjes deden het
huishouden wel. Rond de
eeuwwisseling is door deze
vrouwen veel geborduurd,
genaaid en gekantklost.
Midden rechts: Uit deze
tekening van omstreeks 1780
blijkt dat het een eeuw
daarvóór al niet anders was.
Deze dame uit de betere
standen houdt zich bezig
met Franse naaldkunst, het
zogenaamde 'point de
France'.