338 Terschelling. Behalve de rederij bezat Bosman, later opgevolgd door zijn zoon ir. G.J. Bosman, ook de scheepswerf en machinefabriek 't Hondsbosch, waar naast het repareren van stoomboten, ook stoommachines en -ketels werden vervaardigd. Omstreeks 1900 werkten er meer dan zestig mensen in deze fabriek. Voor het ontstaan van het huidige grote bouwstoffenbedrijf Stoel van Klaveren moeten we terug naar 1850, toen de grondlegger, W.F. Stoel, een metselbedrijfje begon.Tien jaar later bouwde hij naar eigen ontwerp een kalkoven voor het fabriceren van schelpkalk. Al snel werd het aantal ovens uitgebreid en begon hij bouwmaterialen aan derden te leveren. Aan het eind van de negentiende eeuw begon Stoel ook nog een scheepswerf voor ijzeren schepen, een stoomsteenhouwerij en een timmermanswerkplaats, waarmee hij zo'n veertig mensen werk kon bieden. Het leveren van bouwmaterialen, zoals tegels en dakbedekking, is tot op de dag van vandaag de belangrijkste pijler van de Stoel-groep gebleven. Het aantal fabrieken in Alkmaar werd nog uitgebreid met de stoommargarinefabriek Kinheim, in 1880 opgericht door J.A. van den Bosch, de in datzelfde jaar gestichte Stoommeelfabriek en de 'Kennemerlandfabriek van verduurzaamde levensmiddelen'. Deze fabriek voor de conservering van tuinbouwprodukten werd omstreeks 1900 door P.A. de Lange opgericht en in 1913 aan de N.V. Hoogenstraaten verkocht. Geen van deze fabrieken bereikte echter een zeer grote omvang. Ook in de loop van de twintigste eeuw zijn er in Alkmaar geen mammoetfabrieken bijgekomen. Op de plattegrond van de stad nemen de industrieterreinen dan ook een bescheiden plaats in. Hoewel de nijverheid niet meer weg te denken valt uit de stedelijke samenleving, is Alkmaar toch in de eerste plaats handels- en verzorgingscentrum gebleven, een functie die de stad al vele eeuwen bezit. 1988 UitgeverijWaanders b.v., Zwolle Druk:Waanders b.v., Zwolle ISBN 90 6630 769 2 Met de groei van de fabrieken kwam er niet alleen behoefte aan een stijgend aantal werklieden, maar ook aan gespecialiseerd kantoorpersoneel dat in eigen werkruimten werd ondergebracht. De hier afgebeelde administratieruimtes geven een indruk van de inrichting van dergelijke kantoren. Met het ontstaan van beroepen als typiste of secretaresse kregen meisjes en vrouwen nieuwe mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Linksboven: Het kantoor van de Noordhollandse Levensverzekerings maatschappij. Rechtsboven: Het interieur van de effectenafdeling van het Noordhollandsch Landbouwcrediet in 1913. Midden: Het kantoor van de advocaat mr. W.C. Bosman in Huize Voorhout. Hij was één van de zonen van de ondernemer C. Bosman. Rechts: De ketel die hier op de werf Nico laas Witsen aan de Eilandswal in de bok wordt gehangen, was bestemd voor de Stad Alkmaar. De foto is genomen in februari 1908. Op de omslag: Dit affiche van de margarinefabriek Kinheim geeft een mooi beeld van de omvang van het bedrijfsterrein aan de Helderseweg. De ligging aan het Kanaal was natuurlijk zeer gunstig. Alle afbeeldingen en afgebeelde voorwerpen zijn, tenzij anders vermeld, afkomstig uit het Gemeentearchief en het Stedelijk Museum Alkmaar.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 22