Buitenleven Hout als wandelpark, terwijl bij Bergen de huizen Rampenbosch en Cranenburgh en een jachthuis van de heren Brederode werden gebouwd. Ook Het Vrouwtje aan Duin (het latere Duinvermaak) schijnt in die tijd al te hebben bestaan. Het vormde spoedig, met De Roode Leeuw en het Speelduin te Schoorl, een uitgaangsoord voor Westfriezen en Alkmaarse burgers. Nog altijd volgt het traditionele Pinksterrijden op Pinksterdrie gedeeltelijk deze route. In de zeventiende eeuw werd het buitenleven pas echt populair. Buiten de stadswallen werden tuinen aangelegd, in de droogmakerijen werden riante landhuizen gebouwd en alom werd zorg besteed aan het beplanten van straten, grachten, pleinen en wegen. 312 De grootste bijdrage aan het lommerrijk karakter van Noord-Kennemerland vormden de aanleg van het Hof te Bergen tegen het midden en van Nijenburgh onder Heiloo omstreeks het einde van de zeventiende eeuw. Beide buitens zijn ontworpen in de strakke Franse barokstijl met lange, rechte lanen, een kijklaan als as, plantages, vijvers en de alleen hier voorkomende 'Kattebergen'. Naarmate de bebossing van de geestgrond en de helmbeplanting van het duin succesvoller werden, begon men ook plannen te maken voor een werkelijke duinontginning. Al in de achttiende eeuw ontstond bij Castricum De Brabantsche Landbouw, een boerenbedrijf dat gebaseerd was op het potstalsysteem van de hogere zandgronden van ons land. Ook bij Egmond, Bergen en Schoorl werden akkertjes in het duin aangelegd, waar soms met redelijk succes aardappelen en andere gewassen werden geteeld. Alleen in de Duinen van Six onder de voormalige heerlijkheid Wimmenum wordt tegenwoordig nog op grote schaal geboerd. Linksboven: Het oude rechthuis van Schoorl met zijn renaissancegevel dateert uit 1601. Precies driehonderd jaar later werd een nieuw, nu ook al weer verlaten, raadhuis in gebruik genomen. Hier vervult het gebouwtje nog zijn oorspronkelijke functie. Wetten en verordeningen worden er, zoals het behoort, van de pui verkondigd. Rechtsboven: De zandmennerij te Hargen in 1906. Vanaf de kiepkarretjes op het smalspoor werd het duinzand in de zandschuiten gestort om naar Alkmaar te worden vervoerd voor gebruik als schuurmiddel en strooizand. Midden: 't Lage Duin bij Schoorl, een romantisch plekje uit de prille jaren van de duinrecreatie. Dit duin is nog tamelijk kaal, maar juist onder Schoorl vond op uitgebreide schaal bebossing van de duinen plaats. De plannen daartoe waren al ontworpen door de geoloog en landbouwkundige W.C.H. Staring in een verhandeling uit 1862.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 20