Tuinbouw en bollenteelt
Linksboven: Hel uit 1912
daterende gebouw van de
Langedijker
Groenteveiling, ontworpen
doorW. Dirk maat Jzn. en
Joh. Groot. Tot 28
december 1973 deed deze
vaarveiling dienst: daarna
werd het complex een
drukbezocht museum. De
Langedijker veiling is de
oudste groenteveiling van
Europa en ontstaan in 1887.
Op 29 juli van dat jaar
kwam de tuinder Dirk
Jongeling met een praam
bloemkool naar de plaats
waar de schippers met hun
boten lagen. Door schaarste
was de bloemkool prijzig en
de schippers dongen om het
hardst om de bloemkool van
Dirk. Deze weifelde echter
aan wie hij zijn vrachtje zou
verkopen waarop schipper
J. Dirkmaat zei: 'Dirk, je
moet ze veilen, dan geef je ze
aan de hoogste bieder'. Zo
gebeurde en de eerste veiling
was een feit.
Rechtsboven: Het
afmijnlokaal van de
Broeker Veiling vóór 1912.
Links staat betaalmeester
W.J. Dirkmaat.
Midden: De koolschuiten
worden Broek op Langedijk
binnengekloetin het jaar
1896.
vangst vond zijn weg naar de Alkmaarse vismarkt.
Een aantal visbanken aan de Mient was verpacht
aan Egmondse visvrouwen die, tegen de stedelijke
verordeningen in, ook graag de huizen langs gingen
om hun waar uit te venten.
Net als Egmond aan Zee waren er meer dorpen, die
zich concentreerden op één bedrijfstak. Zo bezat
Akersloot in 1514 veertien Rijnschepen; tot in de
negentiende eeuw wist het dorp zijn positie in de
vrachtvaart te behouden. De aanleg van het
Noordhollands Kanaal in 1819-1825 bracht ook hier
niet de welvaart die ervan werd verwacht.
Misschien is het een slecht voorteken geweest, dat
juist in Akersloot door de kanaalarbeiders werd
gestaakt. In verband met de scheepvaart moet
uiteraard ook De Rijp worden vermeld, 'het beste
dorp van Noord-Holland', dat zich in de
zeventiende en achttiende eeuw een bevoorrechte
positie verwierf in de walvisvaart.
Van direct belang voor Alkmaar was de bloei van de
groenteteelt ten noorden en noordoosten van de
stad. Vooral wortelen en kool werden de roem van
de Langedijkers. In de loop van de negentiende
eeuw groeide de produktie uit tot een omvang die
de regionale markt overschreed. In Broek op
Langedijk ontstond in 1887 de eerste en enige
vaarveiling ter wereld, nadat een schuit met een
partij bloemkool van tuinder Dirk Jongeling uit
Zuid-Scharwoude ten verkoop was aangeboden.
Na de ruilverkaveling van de jaren zestig en
zeventig is het gebied van vaarpolder tot rijpolder
geworden, maar de tuinders zijn gebleven.
De enorme vlucht van de bloembollenteelt dateert
in Noord-Holland van na de Tweede Wereldoorlog,
maar al omstreeks 1848 wordt gewaagd van
dorpelingen 'die meest hun bestaan vinden in de
bloemkweekerij, vooral tulpen, hyacinthen en 309
