290
Linksboven: Niet iedere
bejaarde zocht een plaats in
een bejaardentehuis. Er
bleef altijd een groep die er
de voorkeur aan gaf zo lang
mogelijk thuis te blijven
wonen, zoals op deze foto
die in 1954 werd genomen,
valt te zien. De invoering
van sociale voorzieningen
als de AOW maakte dat ook
gemakkelijker.
Rechtsboven: In de jaren
dertig van de 20ste eeuw
werd in de Alkmaarse hout
Huize Westerlicht geopend.
Het is nog steeds als
bejaardentehuis volop in
bedrijf.
Door de crisis van de jaren dertig waren tal van
Alkmaarders werkloos. Door de overheid werd een
aparte steunregeling voor werklozen opgezet. In
Alkmaar ontvingen werklozen die bij een vakbond
waren aangesloten twee gulden per dag met een
kindertoelage van een kwartje per kind tot een
maximum van vijf kinderen. Zij die geen lid waren
van een vakbond, de ongeorganiseerden, kregen
minder. Op deze bedragen werd naarmate de crisis
voortduurde meer en meer bezuinigd. Het werd
daardoor voor werklozen steeds moeilijker om in
de eerste levensbehoeften behoorlijk te kunnen
voorzien. Voorzieningen als gratis warm eten voor
schoolkinderen brachten enige verlichting in de
armoede.
Iedere Alkmaarse werkloze moest minstens
eenmaal per dag stempelen in één van de
stempellokalen. De ongeorganiseerden waren
verplicht twee keer per dag te stempelen. Deze
maatregelen waren bedoeld om zwart werken te
voorkomen. Zeer vernederend waren sommige
vormen van werkverschaffing. In de winter
moesten Alkmaarse werklozen sneeuwruimen. Wie
niet kwam opdagen, verloor de uitkering.
Werklozen waren vrijgesteld van de
rijwielbelasting. Ze kregen daarom een
fietsbelastingplaatje met een gaatje. Dit had een
zeer discriminerende uitwerking. Iedereen kon zo
duidelijk zien wie werkloos was.
De sociale zorg vertoonde nog vele gebreken. Na
de Tweede Wereldoorlog werd krachtdadig gewerkt
aan de uitbouw van de sociale zekerheid. De
Algemene Bijstandswet, die in 1965 in werking
trad, was het sluitstuk. De overheid verplichtte zich
alle burgers die niet in hun eigen onderhoud
konden voorzien te helpen. Daarmee werd de
armenzorg definitief ten grave gedragen.
1988 UitgeverijWaanders b.v.Zwolle
Druk: Waanders b.v., Zwolle
ISBN 90 6630 767 6
Links: De overheid ging
zich na de Tweede
Wereldoorlog meer en meer
met de sociale zorg
bezighouden. Het aantal op
dit terrein werkzame
ambtenaren werd fors
uitgebreid. Hier enkele
mensen van de
Gemeentelijke Sociale
Diensten Volks
Credietbank.
Rechts: Nogmaals de
binnenplaats van het Hof
van Sonoy in 1954.
Op de omslag: Eén van de
schilderijen die de regenten
van het burgerweeshuis in
1619 lieten maken. Het toont
de aankomst van de
weeskinderen in het
weeshuis.
Alle afbeeldingen en
afgebeelde voorwerpen zijn.
tenzij anders vermeld
afkomstig uit het
Gemeentearchief en het
Stedelijk Museum Alkmaar.
