trappen tot één of twee werd teruggebracht en de grotere hoeken met natuurstenen ornamenten, de klauwstukken, werden opgevuld. Mient 31 en 33 zijn heel mooie voorbeelden en aan het Verdronkenoord vinden we op nummer 45 het prachtige pakhuis deVigilantie (waakzaamheid) in deze stijl. Een andere aardige variant is het geveltje van St. Annastraat 13 dat is versierd met gekrulde bakstenen rollagen, op hun kant gezette stenen die samen een boog vormen. Het huis is in vorm en ouderdom te vergelijken met het raadhuisje van Schoorl uit 1601. Een eenvoudiger uitvoering, met veel baksteen en weinig natuursteen, was de klokgevel, waarvan er in Alkmaar nog heel wat zijn te vinden .Vooral in de achttiende eeuw zijn deze gevels gebouwd. Torenburg 1 is een heel laat voorbeeld uit 1839. De lijstgevels kwamen aan het eind van de zeventiende eeuw naar Frans voorbeeld in de 258 mode. Hierbij stond meestal het huis niet met zijn korte gevel, maar met zijn zijkant langs de straat. De dakgoot werd dan weggewerkt achter een sierlijke kroonlijst. Het meest bekend is het huis de Leeuwenburg, Mient 32. De massale natuurstenen lijst vertoont het stadswapen tussen twee leeuwen in een merkwaardige, onbeschaamde houding: ze draaien het wapen hun achterwerk toe! Op de gevellijst werd ook wel een groep vrijstaande beelden gezet. Juweeltjes zijn in de Langestraat het Moriaenshooft, op nummer 93, genoemd naar een vroegere herberg, en schuin daar tegenover nummer 104, dat geheel uit natuursteen is opgetrokken. Bij dit laatste huis is de kroonlijst heel eenvoudig maar zijn de deur en de middelste ramen door fraai beeldhouwwerk omgeven. Ook langs de Oudegracht staan mooie lijstgevels, sommige zelfs nog met een verhoogde stoep. Heel wat stoepen, hoge en lage, langs deze gracht zijn van Namense hardsteen of van een andere natuursteenOudere Alkmaarders weten dat nog in Linksboven: Het Rijks Opvoedings Gesticht voor jongens, kortweg het ROG, aan de Gasthuisstraat in 1892. Op de voorgrond de brug over het nog niet gedempte Geestwater, waar nu de Sint Katherijnenstraat loopt. Tussen het ROG en de Grote Kerk was de nauwe doorgang van het Waaigat. Het nieuwe postkantoor is op deze plaats iets verder van de kerk afgezet, maar het waait in de Bagijnenstraat nog altijd harder dan elders in de stad. Rechtsboven: De Breedstraat kort na 1900. Links staat de Garenmarkt, waarin later het Stedelijk Museum kwam. In 1968 is dit gebouw gesloopt. In de verte is nog de toren van de Dominicuskerk te zien. Rechts staat een ouderwetse bakkerskar. Wie weet nog dat daarmee het brood langs de huizen werd uitgevent? Rechts ook het oude gebouw van het Wapen van Heemskerk, toen een zeer geliefd uitgaanscentrum. Midden: De Paardenmarkt in 1860, een van de oudste foto's van Alkmaar. De gasfabriek, triomf van de moderne tijd, werd hier geplaatst in 1854. Daarachter stonden toen nog de bomen van de Kanaalkade. Geheel links de tolhuisjes bij de Texelsche Barrière.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 14