en bejaarde vrouwen op te richten. Dit provenhuis
bestaat nog steeds en bevindt zich aan de
Koningsweg nummer 70. Enkele werken van
Caesar bevinden zich nog in onze stad. Hiervan
moet zeker de beschildering van de deuren van het
grote orgel van de Grote Kerk worden genoemd.
Van Everdingen koos als onderwerp 'De triomf van
Saul na de overwinning van David op Goliath'.
Een heel andere figuur was Allaert van Everdingen,
de jongere broer van Caesar. Hij leerde evenals zijn
broer het schildersvak. Als twintigjarige onderging
hij echter een ervaring die voor zijn hele leven
beslissend was. Hij werd namelijk door een
Amsterdamse ondernemer uitgezonden om diens
ijzergieterijen in Zweden te gaan inspecteren. De
reis duurde driejaar en Allaert deed een schat aan
indrukken op, vermoedelijk ook in Noorwegen.
Zijn hele verdere leven schilderde hij
Scandinavische landschappen: bossen,
230 watermolens en beken. Hij maakte ook veel
tekeningen. Het Alkmaarse museum heeft van hem
een voorstelling van een Hollands landschap, 'de
Bui' genaamd. Het schilderij is overigens niet
onbeschadigd tot ons gekomen; waarschijnlijk is er
aan de linkerkant een flinke reep afgesneden om
het 'pas' te maken. Zo deed men dat vroeger...
Landschappen zoals Allaert van Everdingen die
schilderde, en stadsgezichten werden in de
zeventiende eeuw heel populair bij het publiek.
Niet de geringste schilders legden zich toe op dit
genre. Sommigen van hen kwamen uit Alkmaar of
namen Alkmaar en de omgeving tot onderwerp. Nu
was het niet zo, dat deze kunstenaars in of om
Alkmaar in de buitenlucht hun doek spanden en
nauwkeurig beschilderden wat zij waarnamen.
Hooguit maakten zij in de natuur wat schetsen, die
uitgewerkt werden in hun atelier. Daarbij konden
zij hun fantasie vaak de vrije teugel laten. Schilders
die onze stad of onze regio tot onderwerp namen,
Linksboven: Tot de
belangrijke Nederlandse
landschapschilders behoort
de Alkmaarder Allaert van
Everdingen (1621-1675).
Het Alkmaarse museum
bezit van hem dit in
voornamelijk paars-grijs
geschilderde 'naderend
onweerde bui'. Aan het
schip links is te zien, dat er
vermoedelijk aan die zijde
een stuk is afgesneden.
Rechtsboven: Jacobus van
Croos maakte in 1681 dit
schilderij van het kasteel van
Egmond. Het is in 1851
door C. W. Bruinvisde
bekende latere archivaris,
geschonken aan het
museum. De schilder kan
het kasteel niet 'in welstand',
zoals hij het schilderde,
hebben gezien want het was
reeds een eeuw eerder
verwoest.
Midden: Lambert Doomer,
die van 1669 tot zijn dood in
1700 te Alkmaar woonde,
maakte in de winter van
1680-1681 deze
merkwaardige afbeelding
van de vurige komeet die
toen te zien was bij de
Geestpoort. Datzo'n
natuurverschijnsel vele
vrome mensen grote vrees
inboezemde, is duidelijk te
zien.
Onder: Cornelis Pronk, die
leefde van 1691 tot 1759 heeft
vele stads- en
dorpsgezichten getekend.
Ook van Alkmaar maakte
hij mooie afbeeldingen.
