Bestuur en rechtspraak uiteen Linksboven: Een typische vertegenwoordiger van de Franse Tijd in Alkmaar was mr. Lucas Dijl die allerlei bestuurlijke functies heeft bekleed. Hij was een voorstander van vernieuwingen, zoals ook de patriotten en de Franse bezetters waren. Rechtsboven: Lucas Dijl was als enig erfgenaam van zijn ouders een vermogend man en hij kon zich dan ook de bewoning van dit buitenhuis Vredehof, op de hoek van de Kennemerstraatweg en de Lindenlaan, veroorloven. Het is in 1814 door brand verwoest en niet weer opgebouwd. en idealen van de burgers belichaamd in plaatselijke kiesrechtverenigingen met klinkende namen als 'Vaderland en Koning', 'Vrijheid en Recht', 'Burgerplicht' en 'De Grondwet'. Aan het einde van de negentiende eeuw verschenen de landelijke politieke partijen op het toneel. Kiezen en gekozen worden was aanvankelijk een zaak van een kleine groep aanzienlijke en gegoede burgers, maar allengs werd door kiesrecht uitbreiding en stijgende welvaart deze groep wat groter. Algemeen was dit recht echter nog lang niet en er is veel politieke strijd voor nodig geweest om dat te realiseren. Pas in 1917 werd het kiesrecht algemeen, zij het alleen voor mannen, van wie toen nog maar zeventig procent kiesgerechtigd was. Het vrouwenkiesrecht werd pas in 1922 in de grondwet opgenomen. Toen in 1811 bestuur en rechtspraak gescheiden werden, kreeg Alkmaar een nieuwe rechtbank. Bij de invoering van de Nederlandse wetboeken Hierboven: In 1800, toen Ouke Rondhout dit idyllische schilderij van de Boompoort met ophaalbrug en wachthuisje maakte, verkeerde Alkmaar midden in de Franse Tijd. Franse soldaten hielden de wacht bij de toegang tot de stad om het economische verkeer tussen stad en platteland in de gaten te houden. gewezen Catharinaklooster, vlak bij de plaats van het huidige postkantoor, bleven het te pronk stellen, geselen en brandmerken evenwel nog in zwang, zij het minder frequent. De staatkundige veranderingen van omstreeks 1800 brachten met zich mee, dat de zelfbeschikkingsmacht van de stad gevoelig werd ingeperkt. De invloed van de provincie en het rijk nam toe, zodat de vroede vaderen minder op eigen houtje konden regelen en beslissen. Ook verdwenen de vroedschap en de burgemeesters. Langzamerhand kreeg het bestuur contouren die ons vandaag de dag bekend voorkomen: één burgemeester met wethouders aan zijn zijde en de raad, die in de loop van de negentiende eeuw uit een groeiend aantal kiezers en kandidaten werd 214 gekozen. Aanvankelijk werden de politieke ideeën

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 18