Kaasdragers Hiernaast: Op beide foto's is het zetten van de ronde kaasjes het onderwerp. In de open kaaswagen links gooit de boer de kazen die hij naar de markt heeft gebracht naar de zetter. Kaaszetter was een vak apart. Niet alleen moest hij de kazen zo vakkundig stapelen dat ze niet omrolden, ook moest hij de door de boeren soms over een afstand van meters gegooide kazen behendig opvangen. MARKT IKGKX li H)E «AAG.EN mRt< a-'M w staan.Tijdens de bloeiperiode van de kaasmarkt, aan het begin van onze eeuw, kwamen de boeren met hun kaas al op donderdag met schuiten of wagens naar Alkmaar, waar vanaf tien uur 's morgens tot acht uur 's avonds de zetters aan de slag konden. De kaasjes werden op zeilen in rijen van tien gezet, met daarop een tweede laag. Bij het lossen van de kaaswagens werden door helpers steeds twee kaasjes tegelijk naar de zetter toegegooid, soms wel over een afstand van zeven meter. Een goede zetter greep nooit mis! Ook was het de taak van de zetters de kaas te oliën om uitdroging te voorkomen. Daarna werden de stapels op warme dagen ook nog met vers gemaaid, dus nog vochtig, gras bedekt. Om te voorkomen dat kaasminnende dieven 's nachts hun slag zouden slaan, hielden twee nachtwakers toezicht. Op vrijdagmorgen kon er vanaf zeven uur opnieuw worden gezet totdat om tien uur de markt begon. Als een boer zijn kazen had verkocht, werden deze door de zetters in de vorm van een piramide op een berrie gestapeld. Hierna kwamen de dragers in actie! Wie er een idee van wil krijgen wat een kaasdrager deed, moet 's zomers op vrijdagmorgen de kaasmarkt eens bezoeken. De tegenwoordige markt geeft een levendig beeld van het verleden, want oude gewoonten en gebruiken worden er in ere gehouden, ook al is de markt nu bedoeld als toeristische trekpleister. De door zuivelfabrieken aangevoerde kaas is al verkocht en wordt alleen afgeleverd om in de Waag te worden gewogen. Middelpunt van het marktgebeuren vormen de kaasdragers. Gekleed in een witte broek en kiel met zwarte schoenen en witte kousen torsen zij twee aan twee de Goudse en Edammer kaas op een berrie de Waag in en uit, waarvoor zij een typische, haastige Hierboven: Op deze prent uit 1725 is goed te zien dat het Waagplein in een eeuw tijd al flink groter is geworden. De huizen rechts zullen in de loop van de volgende eeuwen ook nog worden afgebroken om plaats te maken voor de kaasmarkt.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 8