Een trekvaart naar Purmerend is er nooit gekomen,
ook al wilde deze stad dat graag. Alkmaar was
namelijk bang dat Rijpers en Grafters en inwoners
van de andere dorpen van de Schermer dan niet
meer in Alkmaar naar de markt zouden gaan. Niet
alleen de aanleg van de vaarten, ook het onderhoud
ervan, zoals het regelmatig uitdiepen, kwam
grotendeels ten laste van Alkmaar.
Om zoveel mogelijk bezoekers naar de markt te
trekken, bediende de stad zich ook wel eens van
minder sympathieke methodes. In plaats van de
vaarten uit te diepen, werd er door het storten van
puin en het verlagen van bruggen op belangrijke
punten voor gezorgd dat erg grote schepen de
vaarten niet konden gebruiken. Het stadsbestuur
was namelijk bang dat grote schepen Alkmaar
voorbij zouden varen om direct naar steden als
Amsterdam en Haarlem te gaan.
186 Op deze waterwegen werden al vroeg geregelde
veerdiensten onderhoudenAl in 1582 was er tussen
Alkmaar en Amsterdam een belangrijk veer, zodat
kopers en verkopers gemakkelijk van de ene stad
naar de andere konden reizen en goederen snel
konden worden vervoerd. Iedere schipper, ook wel
beurtschipper genoemd, was regelmatig op vaste
tijden aan de beurt voor een reis naar Amsterdam
en de volgende dag weer terug. Als hij zijn beurt
niet goed volbracht, moest hij een boete betalen.
Om te voorkomen dat een schipper die altijd op
rustige dagen voer, minder zou verdienen dan
iemand die op drukke marktdagen de beurt had,
voeren de schippers in een zogenaamde 'beurs' of
'buul'. De winst die werd gemaakt, werd dan
evenredig over alle veerlieden verdeeld, zodat het
financieel voor hen niet uitmaakte op welke dag ze
voeren. Hoe belangrijk de vaart op Amsterdam
was, blijkt wel uit het feit dat er in de grootste
bloeiperiode, omstreeks 1700, wel 32
beurtschippers lid van het schippersgilde waren.
Linksboven: Tot aan de
Tweede Wereldoorlog lag
het Luttik Oudorp op
marktdagen vol met
schepen die zaden,
peulvruchten en granen
vervoerden. Lange tijd werd
deze gracht dan ook
'zaadmarkt' genoemd. De
overige grachten waren voor
deze schepen verboden
terrein, terwijl boten die
andere produkten
vervoerden hier niet aan
mochten leggen.
Rechtsboven: In deze
panden aan het Luttik
Oudorp, vlakbij de
Rotorenbrug, was de
veerdienst van de 'Stad
Alkmaar'gevestigd. Zoals
op het huis rechts staat te
lezen, werden er diensten
onderhouden op
Amsterdam, Den Haag en
diverse Friese steden.
Midden: Er gaan veel
makke schapen in een
jaagschuit, als tenminste alle
dieren die op de wal staan
nog mee moeten. Deze foto
is omstreeks 1900 genomen
op het Veneetsche Eiland,
een stuk grond dat aan het
begin van de 17de eeuw uit
de Voormeer werd
opgehaald. Gelegen aan de
oostgrens van Alkmaar
heeft dit gebied tot ver in de
20ste eeuw veel veeteelt en
landbouw gekend. Ook
scheepvaart en
bouwmaterialenindustrie
waren er belangrijk.
Tegenwoordig heeft het
Veneetsche Eiland
voornamelijk een
woonfunctie.
