Huishouden en beleefdheid Linksboven: Aan het eind van de vorige eeuw kwam er steeds meer behoefte aan een type school waar meisjes opgeleid konden worden in huishoudelijke vakken. Zij zouden zo zelf tater goede huisvrouwen worden, wat aan hun gezinnen ten goede zou komen. Ook leerden meisjes hier een vak waarmee ze in de toekomst eventueel in hun eigen onderhoud konden voorzien. In Alkmaar werd de eerste Huishoud- en Industrieschool in 1896 gevestigd in dit pand aan de Oudegracht, tegenwoordig de nummers 203-205. Al na vier jaar was deze ruimte te klein en verhuisde de school naar een nieuw gebouw aan de Emmastraat. Rechtsboven en midden: Eén van de belangrijkste vakken die op de Huishoud en Industrieschool werden onderwezen, was het vak naaien en patroontekenen. Meisjes die deze vaardigheid beheersten hadden daar veel gemak van als ze later zelf huisvrouw werden, maar ook konden ze als naaister hun eigen kost verdienen. Zeker in een tijd waarin confectiekleding nauwelijks bestond en rijke mensen hun kleren door naaisters lieten ontwerpen en vervaardigen. Opvallend is het uiterlijk van de meisjes. Een goede huisvrouw ziet er netjes en schoon uit, vandaar misschien de keurige schorten en mutsjes van de leerlingen. de opleiding gratis! Ook als iemands vader 'op het veld van eer' was gesneuveld of binnen een jaar aan zijn verwondingen was bezweken, werd men vrijgesteld van lesgeld. De geslaagden waren verplicht de staat negen jaar als militair te dienen. Naarmate de school langer bestond, gingen er steeds meer stemmen op dat de opleiding eigenlijk overbodig was en te veel overheidsgeld kostteMen kon de tweejarige opleiding immers ook aan de HBS volgen? Uiteindelijk is de school dan ook in 1922 weer opgeheven. Het prachtige gebouw kreeg een bestemming die het nu nog heeft: het werd het hoofdgebouw van het Centraal Ziekenhuis. Omstreeks de eeuwwisseling vonden er veranderingen plaats die het onderwijs blijvend hebben beïnvloed. Allereerst was daar de invoering 120 van de leerplicht. Hierdoor konden ouders hun kinderen niet meer thuis houden om mee te helpen geld te verdienen. Twee nieuwe typen scholen waaraan grote behoefte bleek te bestaan, waren de huishoud- en industrieschool en de ambachtsschool. Als eerste in Nederland werd te Alkmaar op ljuni 1894 de vereniging'de Alkmaarse Huishoud- en Industrieschool' opgericht. Op 20 februari 1896 begonnen de lessen in een tijdelijk schoolgebouw aan de Oudegracht; in 1900 verhuisde men naar een nieuw gebouw aan de Emmastraat en vanaf 1958 is de school gevestigd aan de Bergerweg. De Huishoud- en Industrieschool was een soort voortzetting en uitbreiding van een al bestaande kookschool. De driejarige opleiding viel uiteen in twee delen. In het eerste anderhalfjaar werd huishoudelijk voorbereidend onderwijs gegeven in vakken als naaien, breien, koken, voedingsleer, huishouden, strijken, beleefdheid, tuinbouw, rekenen en taal. De bedoeling hiervan was 'de

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1988 | | pagina 20