Exerceren op de HBS
Linksboven: Naast de
aloude Latijnse School
kwam er in 1867 een nieuw
type school in Alkmaar, de
Rijks Hogere Burgerschool.
Al snel werden er ook
meisjes op deze school
toegelaten, zoals blijkt uit
deze foto van de tweede klas
uit 1906. Wat moet het
heerlijk werken zijn geweest
met zo weinig leerlingen in
de klas!
Rechtsboven: Toen de
scholen nog niet zo groot
waren, was ook het
lerarencorps nog beperkt.
Of het kleinschalige ook
betekende dat het er
gezelliger was dan nu,
kunnen we uit deze statige
foto moeilijk aflezen. We
zien hier plechtig
gegroepeerd directeur en
leraren van de Rijks HBS in
1913.
Midden: Eén van de nieuwe
vakken die met de HBS hun
intrede deden in het
onderwijs was het vak
scheikunde. Al na enige
jaren bleek dat het nodig
was naast theoretisch
on derwijs ook praktijklessen
in dit vak te geven. Voor het
doen van allerlei proeven
was een aparte ruimte
nodig. Al in 1870, bij de
eerste uitbreiding van de
school aan de
Paardenmarkt, kwam dit
practicumlokaal gereed. We
zien hier leraar en leerlingen
tijdens een scheikundeles in
1906.
Onder op de linkerpagina:
Zelfportret van de
kunstenaar Marinus
Jacobus Stucki, die van 1835
tot de opheffing van de
school in 1869 tekenmeester
van de stadstekenschool
was.
beroepsgroepen verdeeld: 2 fijnschilders, 11
huisschilders, 24 timmerlieden, 1 molenmaker, 3
blikslagers, 2 schrijnwerkers, 3 tuinlieden, 1
loodgieter, 1 steenhouwer en 2 goudsmeden.
Het einde van de Alkmaarse tekenschool kwam als
gevolg van de onderwijswetgeving vanThorbecke
in 1863. In gemeenten met meer dan 10.000
inwoners moesten er tweejarige burgerdag- en
avondscholen komen, met theoretisch algemeen
onderwijs voor aanstaande technici en
landbouwers. In Alkmaar werd daardoor een
burgeravondschool opgericht die niet alleen
bestemd was voor kinderen van ambachtslieden,
maar ook voor die van kooplieden. Aangezien op
deze school voortaan naast vakken als staatsrecht
en boekhouden ook tekenonderwijs gegeven zou
worden, kon de stadstekenschool worden
opgeheven. Dit gebeurde dan ook in 1869, zeer tot
verdriet van stadstekenmeester Stucki, die zijn
recht op vrije woning in de Doelenstraat verloor.
Hij moest nu tekenles gaan geven op twee lagere
scholen, de openbare burgerschool en de openbare
school voor meisjes.
Behalve de burgerschool kwam er met de Wet op
het Middelbaar Onderwijs vanThorbecke in 1863
nog een nieuw type school bij. Dit was de hogere
burgerschool, bedoeld voor 'die steeds breder
wordende tussenlaag, die aan meer dan het lager
onderwijs behoefte heeft, zonder een klassieke
opleiding van node te hebben'.
Voor die klassieke opleiding bestond in Alkmaar
nog stèeds de Latijnse School, die echter een zeer
kwijnend bestaan leidde. In 1856 werd ze als
Latijnse School opgeheven en stedelijk gymnasium
genoemd. Maar toen in 1867 de Alkmaarse Rijks
HBS werd opgericht, werd het gymnasium weer
omgedoopt in Latijnse School en had ze een