m
PBEMEX-MAfiAZMVOOR M JEltiD. v' W{
Alkmaars ontzet herdacht
S P R E E k W 0 0 R n I Y.
UIT NRDEItLANDSCllE VOLKSSPELEN ONTLEEND.
deur, langs de straat, op bruggen of markten; dit
alles met de bedoeling deze misbruiken en
ergernissen weg te nemen en het ambt ons van God
de Almachtige opgelegd te betrachten'.
Een fikse boete ontnam verder de zangers de lust
tot zingen. Waar zingen verdacht is, zal ook dansen
in een kwaad, zo niet kwader daglicht staan.
Met kaartspelen, dobbelen en goochelen zag de
rechtgeaarde calvinist als het ware de duivel zelf het
aards gewoel betreden. Het verbod van 27 augustus
1593 dat niemand bij de stadswallen of de zoutketen
mocht komen om 'eenige vergaderinge te maecken
van dansen, van singen, van springen, noch
anderssins in eeniger manieren' zal hem dan ook
wel uit het hart zijn gegrepen.
Op 8 oktober 1573 begon bij Alkmaar de victorie.
Na een zeer zwaar beleg, dat zeven weken had
Linksboven: Op deze prent
voor de jeugd uit het begin
van de vorige eeuw worden
twee vermaken behandeld:
het kaatsen en het
katknuppelen. De
bedoeling van het laatste
was met knuppels zolang
tegen de ton te gooien totdat
deze aan duigen viel en de
kat eruit tuimelde.
Rechtsboven: Het Sint
Maartensfeestjaarlijks op
11 november gevierd, is al
generaties lang een festijn
voor kinderen en
tandartsen. De kinderen
trekken met lampion en tas
zingend langs de deuren om
zo veel mogelijk snoep op te
halen. Hier wordt Sint
Maarten in 1927 in Alkmaar
gevierd.
Midden: Een ander feest dat
in Nederland, en eveneens
in Alkmaar, uitbundig
wordt gevierd, is het feest
van de heilige Nicolaas.
Nicolaas was in de 3de eeuw
na Christus de bisschop van
Myra, dat in het huidige
Zuid-Turkije ligt. Volgens de
legende gaf hij aan drie
arme meisjes in het geheim
geld, zodat zij konden
trouwen. Daardoor werd hij
vooral vereerd als
kindervriend, maar hij was
ook de beschermheilige van
schippers, gevangenen en
bakkers. Na de Hervorming
hebben de protestanten in
Alkmaar geprobeerd het
Sinterklaasfeest te
verbieden. Dat het hen niet
is gelukt, bewijst deze foto
van de Veerstraat, waar de
goedheilig man feestelijk
wordt ingehaald.
84
waren de nieuwjaarszangers, die met Oud en Nieuw
van het jaar 1600-1601 weer als vanouds de deuren
langs wilden om met hun geblèr de burgers
'stichtelijk' te vermaken. Op 19 december 1600 gaf
het gezag de volgende visie op hun 'zangkunst':
'Niettegenstaande Gods gebod en enkele eerder
gepubliceerde goede wetten, worden de naam en de
werken van God op verschillende manieren met het
zingen van Nieuwjaars- en andere geestelijke
liederen op straat aan de deuren ontheiligd en
lichtvaardig misbruikt. Daardoor wordt Zijn toorn
over de landen en mensen verwekt. Verder is het zo
dat verschillende lichtvaardige en onstichtelijke
liederen op de markten, bruggen en langs de straten
worden gezongen tot groot schandaal en ergernis
zowel van jong als oud. Dientengevolge besluiten
wij, schout, burgemeesters en gerecht van de stad
Alkmaar, dat niemand, jong noch oud, voortaan
nieuwjaarsliederen of lichtvaardige onstichtelijke
en scandaleuze liedjes mag zingen, voor iemands
