Voor spek en bonen
94
geschonken. De kroegen werden voornamelijk
geconcentreerd bij plaatsen waar bedrijvigheid zich
afspeelde. Zo treffen wij namen van kroegen aan in
straten als de Dijk, hetVerdronkenoord en
vanzelfsprekend ook aan het Waagplein. Handelen
maakt immers dorstig en goede zaken werden graag
gevierd.
In 1887 telde Alkmaar maar liefst 140 lokaliteiten
waaraan vergunning was verleend voor de verkoop
van sterke drank. Ook prostituées kende Alkmaar
al geruime tijd. Het was vroeger gewoonte om
straten te vernoemen naar de beroepen die daar
veelal werden uitgeoefend. Zo had Alkmaar al
tenminste in de zestiende eeuw een Bordeelsteeg.
De naam wijst erop dat de prostitutie in een wat
achteraf gelegen plaats werd uitgeoefend. Later
werd de naam Bordeelsteeg gekuist en veranderd in
Vrouwenstraat, nu een straat waar iedere
Alkmaarder zonder schroom doorheen wandelt. In
de negentiende eeuw waren er onder meer
bordelen in het Fnidsen en in de Nieuwstraat.
Alkmaar was één van de eerste steden in Nederland
die reglementen uitvaardigde over de prostitutie. In
feite betekende dat een erkenning van dit beroep.
Al in 1828 kende onze stad zo'n reglement. Diverse
malen werd het hernieuwd en aangepast. In de
vorige eeuw verbleven hier permanent tussen de
twee en acht prostituées. Veel weten we niet van
hen, ofschoon sommige namen van Alkmaarse
meisjes die voor dit beroep kozen, zijn
overgeleverd. Over hun motieven weten we weinig,
hoewel armoede een belangrijke drijfveer zal zijn
geweest.
Wie tegenwoordig in Alkmaar wil schaatsen, kan
daarvoor de hele winter, weer of geen weer, terecht
op de nationaal bekende kunstijsbaan De Meent.
Vroeger gingen er jaren voorbij waarin er helemaal
Linksboven: De spanning
die de Tachtigjarige Oorlog
met zich meebracht, maakte
dat soldaten grote behoefte
hadden aan verstrooiing en
afleiding. Dit was ook het
geval tijdens het Spaans
beleg in 1573. Op dit detail
van een 16de-eeuws
schilderij zien we hoe in het
Spaanse legerkamp een
soldaat toenadering zoekt
tot een prostituee. In die tijd
hadden kunstenaars nog
weinig schroom dit soort
scènes naar het leven af te
beelden.
Rechtsboven: Een bekende
herberg in Alkmaar was
'Het Schelvisje', gelegen aan
het Zeglis bij de Boompoort
en de Hoge Brug. Voor de
reizigers die er op de komst
of het vertrek van de
schepen moesten wachten,
was het er goed toeven.
Beter dan in het
nabijgelegen Lawaaihuisje
dat eigenlijk voor dit doel
was bestemd. Op deze
gravure van L. Schenk van
omstreeks 1720 schenkt een
waardin voor Het Schelvisje
een glas wijn in voor een
reiziger te paard.
Midden: Aan de
Nieuwesloot, die toen nog
niet gedempt was, stond het
Logement De Burg van de
familie J. Couwenhoven. In
de vorige eeuw probeerden
de eigenaars met deze
reclameplaat de roep van het
etablissement te verbreiden.
Het verkeer ging in die tijd
veel langzamer dan nu het
geval is. Om die reden
waren reizigers vaak
gedwongen om buitenshuis
te overnachten. Alkmaar
kende dan ook meerdere
logementen en herbergen,
waar reizigers voor kortere
of langere tijd konden
verblijven.
