Ds. Wust mishandeld
Felle strijd met vrijzinnigen
Linksboven: Hel interieur
van de Grote Kerk met
preekstoel en herenbank.
Rechtsboven: De beroemde
Alkmaarse fotograaf C. van
der Aa maakte in de vorige
eeuw deze foto van het
interieur van de Grote Kerk.
Hij wist de serene rust die
zo'n kerkgebouw uitstraalt,
goed te treffen. Op de
achtergrond het orgel,
waarvan de laatste
restauratie in 1987 gereed
kwam.
Midden: De
consistoriekamer van de
Grote Kerk in 1864. Hier
vergaderden de dominees
met de ouderlingen en
diakenen. Bovendien was
dit de ruimte waar de
voorganger van de gemeente
zijn toga aandeed, alvorens
hij de kerk betrad.
Dit schilderij werd gemaakt
door de Alkmaarse
kunstenaar B. G. ten Berge.
algemeen bekend onder de naam 'Rabbi'. Hij viel
op door zijn korte gestalte, grijze ringbaard,
dwarsgeplaatste steek en zware wandelstok. Vaak
werd hij door de predikanten geraadpleegd wegens
zijn grondige kennis van de oosterse talen en oude
geschiedenis. Hyman Levi Elte overleed in 1843.
Zijn gemeente had sedert 1808 een synagoge aan de
Hofstraat.
Hoewel maar klein in aantal was er in Alkmaar ook
een Afgescheiden Gemeente. De leden behoorden
tot diegenen die geen vrede konden hebben met het
feit dat de Nederlands Hervormde Kerk naar hun
gevoel de belijdenis der vaderen had losgelaten.
Onder leiding van ds. De Cock uit Ulrum was er in
1834 een afscheidingsbeweging uit deze kerk op
gang gekomen. De Alkmaarse afgescheidenen
kerkten aanvankelijk in Broek op Langedijk, maar
in 1849 stichtten ze hier een gemeente. Deze
Christelijk Afgescheiden Gemeente had een
kerkgebouw aan de Oudegracht. De
afgescheidenen hadden het in die tijd niet
gemakkelijk. Eén van hun voorgangers, ds. Wust
uit Den Helder, werd op bezoek bij enkele
gemeenteleden in West-Graftdijk ernstig
mishandeld door een aantal dorpelingen. Zij
sloegen hem de ogen dicht, sleurden hem het dorp
uit en trapten hem zolang tot hij er half bewusteloos
bij neerviel. Met de grootste moeite sleepte hij zich
naar Alkmaar. Diep in de nacht kwam hij daar bij
een geloofsgenote, zuster Bazie, die hem liefderijk
verzorgde en weer wat opkalefaterde.
In de tweede helft van de negentiende eeuw kwam
het kerkelijk leven in veel protestantse kerken
onder invloed van het modernisme. Dit was een
71
WÊÊM