Het bestuur (firrenfitra iwH/ZÜt&Kf Linksboven: De waterstaatkundige toestand in 1288. Zonder de, reeds vóór de 13de eeuw, door de Westfriezen aangelegde omringdijk zou ons gebied wellicht een waddengebied zijn geworden. Rechtsboven: In het midden van de 13de eeuw werd kasteel Torenburg door graaf Willem II gebouwd. Het kasteel moest als bescherming dienen tegen de Westfriezen met wie de graaf meer dan eens in conflict was. Aan het einde van de 14de eeuw werd het afgebroken. Bij de aanleg van het Noordhollands Kanaal, nog in de vorige eeuw, werden de fundamenten teruggevonden. In 1725 stelde A. Rademaker zich het kasteel op deze wijze voor. Midden: De abdij van Egmond in 1681, geschilderd door J. van Croos. De abdij dateert uit de 10de eeuw en speelde een grote rol in de geschiedenis van Alkmaar. Het werd een centrum van cultuur waar veel geleerden studeerden. De 16de eeuw bracht ramp op ramp voor dit klooster. Na in 1517 geplunderd te zijn door troepen uit Gelre, ging het klooster een rol spelen in de opstand tegen Spanje. Door rondtrekkende geuzen werd de abdij in 1567 nogmaals geplunderd. Toen de Spanjaarden in 1573 het beleg om Alkmaar sloegen, liet de geuzen-commandant Sonoy de abdij in brand steken om te voorkomen dat de Spanjaarden haar zouden gebruiken als legerplaats. zware harnas was hij een gemakkelijke prooi voor de Westfriezen, die hem doodsloegen. De Westfriezen zouden echter niet lang meer van hun vrijheid genieten. De zoon van Willem II was de bekende Floris V. Als vurig jong ridder had hij maar één doel voor ogen: de dood van zijn vader wreken en diens lijk, dat de Westfriezen heimelijk hadden begraven, terugvinden. Hij bouwde in het Westfriese land een aantal dwangburchten, waarvan alleen al twee bij Alkmaar (de Nieuwenburg en de Middelburg), en vandaar uit trok hij zijn vijanden tegemoet. Hij slaagde erin de Westfriezen te onderwerpen en zijn vaders lijk op te sporen. Maar in plaats van een slachting aan te richten, schonk hij de Westfriezen dezelfde rechten als zijn overige onderdanen, waarmee hij bewees een wijs man te zijn. Toen graaf Floris dan ook in 1296 door een aantal adellijke tegenstanders werd vermoord, trok een woeste bende Kennemers en Westfriezen eendrachtig op om de edelen een kopje kleiner te maken. Door hun optreden werd voorkomen dat het graafschap Holland uit elkaar viel en een prooi werd van heersers van elders. Alkmaar had nu stadsrecht, waardoor er nogal wat veranderde. Werd oudtijds recht gesproken volgens eeuwenoude gebruiken, thans waren de rechten en plichten van de burgers, poorters geheten, alsook de wijze van besturen en rechtspreken nauwkeurig omschreven en officieel vastgelegd in een 'privilege'. Aanvankelijk werd de stad bestuurd door de schout en de door of namens de graaf benoemde schepenen. De schout, als de vertegenwoordiger van de graaf van Holland, had dus aanvankelijk veel te vertellen. Maar langzamerhand kwamen er functionarissen uit de bevolking zelf, namelijk de burgemeesters en raden (de vroedschap). Men ziet dan gebeuren dat

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1987 | | pagina 7