Zolang de koeien melk gaven komende eeuwen in schuilkerken bijeenkomen. In de bestuurlijke verhoudingen veranderde echter niets. Indien de contra-remonstranten gedacht mochten hebben dat thans Gods Rijk in de Nederlanden was aangebroken en dat de predikanten en kerkeraden de dienst zouden uitmaken, dan vergisten zij zich zeer. De regenten wisten hen al spoedig - en soms met gebruikmaking van de grofste machtsmiddelen - ervan te doordringen, dat niemand anders dan zij het beleid bepaalden en dat bij voorbeeld het houden van onwelgevallige preken uitgesloten was. Ook stelden zij de predikanten aan en niet de kerkeraden. De stadsregeringen in de Republiek ontwikkelden zich steeds meer tot gesloten colleges die zichzelf aanvulden en de winstgevende baantjes onder elkaar verdeelden. Op de duur zou dit ergerlijke 20 vormen aannemen en leiden tot veel verzet. De tijd van de opstand tegen Spanje - de Tachtigjarige Oorlog - was een tijdperk van grote bloei. Toen na 1580 in Holland niet meer werd gevochten en handel en scheepvaart zich ontplooiden, kon men met recht spreken van de Gouden Eeuw. Veel vreemdelingen kwamen door geloofsvervolgingen of uit armoede naar de Republiek en brachten hun vakkennis mee. De handel op Oost- en West-Indië verschafte brood aan velen. Alkmaar was een zogenaamde stemhebbende stad en was daarom lid van de Staten van Holland en dus ook van de diverse bestuurscolleges en -commissies. Voorts speelde Alkmaar een belangrijke rol in het College van Gecommitteerde Raden voor het Noorderkwartier. Dit college was ontstaan in het begin van de opstand, toen het noordelijk en zuidelijk deel van Holland van elkaar gescheiden waren. Toen de Linksboven: De Geesterpoort gezien aan de binnenzijde vanuit het Zevenhuizen. Cornelis Pronk maakte deze tekening omstreeks 1730. Rechtsboven: Eén van de grootste rampen die de 18de eeuw troffen, was de veepest, die hele veestapels uitroeide. Na al in de jaren na 1713 flink huisgehouden te hebben, begon in 1744 een nieuwe epidemie. In Alkmaar werd in 1745 deze gravure gedrukt, die de volgende titel meekreeg: 'Gods slaande hand over Nederland door de pestsiekte onder het rundvee'. Midden: Het Luttik Oudorp in diepe rust. Links rijst het Waaggebouw op, rechts het 17de-eeuwse 'Huis met de Schopjes', genoemd naar de gevelsteen met de drie schopjes die boven de pui is aangebracht. Onder op de rechterpagina: Afbeelding van de Alkmaarse rechter Jan Nuhout van der Veen (1756-1833). Hij was een actief patriot en werd in 1796 representant van het volk van Holland (nu zou dat kamerlid heten)Daarnaast was hij vrijmetselaar en pleiter tegen de doodstraf. Het silhouet toont hem nog met een typische 18de-eeuwse staartpruik.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1987 | | pagina 20