Godsdienstige twisten Rechts: 'Gesigt van de seer beroemde Koop-stadt Alckmaar bij de Boompoort te sienDit motto gaf de maker L. Schenk in 1725 mee aan deze gravure. Van de kant van het Zeglis hebben we een goede indruk van de economische bedrijvigheid die onze stad toen kende. Om de Voormeer te bereikenmoest het scheepvaartverkeer via de 'hoge brug', om ontduiking van de stadsaccijnzen te voorkomen. Boven: Aan de zuidoostzijde van de Oudegracht bevonden zich vroeger verschillende zoutziederijen. Hier werd zout gewonnen uit zeewater en vervolgens door zieden geraffineerd. De onlangs gerestaureerde De Eendragt is de enige zoutkeet die bewaard is gebleven. Op deze tekening uit 1797 zien we rechts zoutkeet De Burg en links de stadstimmerwerf het gebouw van de huidige Dienst Openbare Werken. Toen Alkmaar zich aan de kant van de opstand tegen Spanje schaarde, greep tevens de Reformatie plaats, waarbij in plaats van de rooms-katholieke de protestantse kerk de officiële staatskerk werd. De kerkgebouwen werden aan de rooms-katholieken ontnomen en de kloosters kregen een andere bestemming. Ook het stadsbestuur werd vernieuwd. De katholieke bestuurders verdwenen en gereformeerden, zoals de latere hervormden eerst werden genoemd, namen hun plaats in. Er waren er nogal wat die de huik naar de wind zetten, liever dan hun bestuursfuncties op te geven. Langzamerhand ontstond echter een sfeer van onbehagen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.Twee stromingen begonnen zich in de Hervormde Kerk af te tekenen, namelijk de zogenaamde remonstrantse en de contra remonstrantse richting. De remonstranten, die meer vrijzinnig waren, telden vele regenten onder hun aanhang; de contra-remonstranten, die erg streng in de leer waren, steunden op het lagere volk. Zoals zo vaak waren er ook politieke achtergronden. Tijdens hetTwaalfjarig Bestand met Spanje (1609-1621) kwam het tot een uitbarsting. Prins Maurits stelde zich achter de contra remonstranten, met als gevolg dat raadpensionaris Johan van Oldebarnevelt (die weer remonstrantse sympathieën had) zijn hoofd verloor op het schavot en in verschillende steden de regenten werden vervangen. Ook in Alkmaar gebeurde dit. In 1609 was er een remonstrants bestuur aan de macht gekomen en Alkmaar maakte roerige tijden door waarin de partijen fel tegenover elkaar stonden. In 1618 werd dit bestuur door prins Maurits vervangen De remonstranten moesten dus het onderspit delven. Met de katholieken, lutheranen en doopsgezinden die eveneens officieel geen kerkdiensten mochten houden, zouden ze de

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1987 | | pagina 19