De Alkmaarse waag Rechts: De kaasdragers aan het werk omstreeks 1910. Op de achtergrond de Houttil. De doorbraak daarvan naar de Nieuwesloot was toen nog niet gemaakt. Deze nieuwe weg zou de naam Marktstraat krijgen. Onder: Veemarkt op het Waagplein omstreeks 1910. Alkmaar, als eerste stad die zich met succes had verdedigd, ontleende aan de overwinning een groot prestige. De stad kon bij Willem van Oranje en de Staten van Holland een potje breken. Zo werden de belastingen verminderd en de betaling daarvan over meerdere jaren verspreid. Ook mocht Alkmaar het dorp Oudorp annexeren en de bezittingen van de verbrande Oudorpse kerk bij die van de Grote Kerk voegen. Niet voor lang, want de Oudorpers procedeerden met succes voor het Hof van Holland in Den Haag, zodat na een paar jaar alles werd teruggedraaid. Overigens is het een fabel dat Willem van Oranje het waagrecht aan Alkmaar geschonken zou hebben. Alkmaar had al eeuwenlang een waaggebouw en dus ook waagrecht. Dit hield in dat de stad voor het wegen van kaas en andere produkten een bepaald bedrag mocht eisen. Het waagrecht was eigendom van de landsheer en dus betaalde de stad aan koning Filips II 1000 pond per jaar aan pacht. Aanvankelijk betaalde de stad ook na het ontzet dit enorme bedrag gewoon door, te weten aan de Staten van Holland. Maar had men zich daarvoor vrijgevochten? In 1576 kreeg Alkmaar een vermindering van 300 pond per jaar, maar tevreden was men niet. Eerst in 1581 bepaalden de 17 zoals het meedogenloze optreden van Alva in andere steden had bewezen. Overigens durfden de Spanjaarden aanvankelijk de strijd niet aan. Ze trokken zich terug en zouden eerst op 21 augustus opnieuw oprukken. De toestand in de stad was niet rooskleurig. De verdedigingswerken waren nog niet klaar en er was gebrek aan kruit en lood. Doch ondanks enige bestormingen slaagden de Spanjaarden er niet in de stad te overmeesteren. Het water, dat door de met opzet geopende dijken richting Alkmaar stroomde, alsook het natte en gure weer deden de rest. Op 8 oktober moest de vijand het beleg opbreken. Als eerste stad in Holland had Alkmaar de Spanjaarden weerstaan. AlcmariaVictrix: van Alkmaar begint de victorie. Op 8 oktober 1573 was het gevaar zeker nog niet geweken. De Spanjaarden waren heer en meester in Amsterdam en deden van daaruit invallen in Noord-Holland. Maar enige jaren later was de dreiging voorbij en verplaatste de strijd zich naar het zuiden en oosten.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Ach Lieve Tijd Alkmaar | 1987 | | pagina 17