Gele Morgenster
Tot slot
Kwelders
De wadden begonnen daar waar nu de oude Schoorlse
zeedijk ligt, en er ontstonden kwelders in. Een kwel
der is een begroeide buitendijkse landaanwas die bij
een gemiddeld hoogwater niet meer onderloopt.
Alleen bij erg hoge waterstanden komt hij blank te
staan. Aan de oostkant van het Zijper wad, op de grens
van water en land, moet een brede strook kwelder zijn
geweest.
Dat die in dit gebied voorkwamen bleek bij de bouw
van een huis op de terp Hartendorp. Toen men daar
de kelder ging graven kwam men bij de eerste lagen
van de terp.
Daar zijn kleimonsters van genomen waarin een gere
nommeerd bedrijf zaden vond van voedingsgewassen
uit 12e en 13e eeuw en van diverse plantensoorten.
De lijst is te lang om ze allemaal te noemen, maar er
zaten ook zaden van kwelderplanten tussen, zoals
Engels gras, lamsoor, zulte en gewoon kweldergras.
Dat maakte kwelders uitermate geschikt om er koeien
en schapen te laten grazen. Dat deed men dan ook in
de tijd voordat de dijk werd aangelegd en men zich
nog op terpen tegen hoog water beschermde.
Schilstra besluit zijn
boek 'In de ban van de
dijk' met een opsom
ming van planten die op
de dijk groeien. Ter
afsluiting van deze
ronde heb ik er daar één
uitgekozen: de gele
Morgenster. Geen spec
taculaire plant, maar wel
een die overal op de
dijk te vinden is, en dat
al honderden jaren.
Al is hij door begrazing van de schapen op veel
plaatsen verdwenen.
Het is een lange grasachtige plant, die een gele bloei-
wijze heeft. Bloeien doet hij alleen voor de middag,
daarna sluit hij zich weer. Na de bloei maakt deze
plant een grote pluizige bol, die wel drie keer groter is
als die van de paardenbloem.
We zijn aan het eind gekomen van ons rondje langs de
grens van het voormalige Harenkarspel, en we hopen
dat u er van genoten heeft. Mocht u over bepaalde
delen (nog) meer willen weten; geef de redactie dan
vooral een seintje. Hebben wij voor de komende jaren
weer stof tot schrijven.
Zo, we begonnen onze toch door de dijk op te gaan,
en nu gaan we er weer van af, richting Surmerhuizen.
Tot de volgende keer!
Bronnen:
Groot-Geestmerambacht een waterschapskroniek.
Schildstra In de ban van de dijk.
De H.VO. cursus landschap ontdekken.
De vondsten van Niels Jonker.
Gegevens van Langedijker verleden met foto van de sluis in
Oudkarspel.
Natuurgids van Noord Holland.
'THLiy5 TE 1 uifnDpRE
Gezicht op Eenigenburg.
Richting Surmurhuizen.
Wij zijn rond, maar zij gaan nog een rondje!
mei 2017
