Diepgat
Raaksmaatsboezem
Ringsloot
Noh tante Breggie, hullie vader had zoid dat een heêl ampartige
grote zweefmolen en skommelskuitjes bai de Luizeknipper ker
mes stonde. Maar bai 't kefee staat alliendig die petatkraam van
rooie Bertus en 't palingkraampie van Nel Broersen.
Ik hoor 't al moide,jullie vader ok altoid met z'n poepelegoin, die
had jullie d'r weer glad voor over. Ja moide, die Luizeknipper
kermes loopt op z'n leste biene. Nou jullie hier toch benne kenne
we best een kermisborreltje doen, of wulle jullie eerst een koppie?
Nei hoor, een wointje, heb je zuks in huis tante Breggie? Voor de
kermes heb ik Coebergh insloegen; wat hadde jullie deer van
docht? Zo raakte dat span met mekaar an 't borrelen. Konne ze
mooi wat baiklesse want ze zage mekaar aars alliendeg maar op
verjaardage van de ouwelui.
Zwager van Zwaag, Jaap Koomen had in Oudkarspel achter
zoin huis een deêl fruitbome staan weer hai altoid best fruit van
plokte. Moin skoonmoeder had een grote wuft en vroeg op 'n keer
of Jaap ok een paar van die fruitbome regele kon. Pas in 't vierde
jaar zatte d'r een paar wurmstekelige peertjes an en ien goudre-
netje, die deur een sturm ok nag vafruit worren was.
Neidat de moide naar de plee weest ware ginge ze hunnie padje
inkorte. Jullie verdoen 't nag een keer 'oor zee Breggie toen de
moide in buiten stapte. Noh, tante Breggie, vergat ik temet nag
dut taske fruit, dat wai van os vader an je geve moste. Doene
jullie thuis de groete en bedank 'm. Jullie ziene wel dat an moin
boompies..., ze keek recht op de twei fruitbome of. Die hinge vol
appels en pere.
Breggie was zo verbouwereerd en begon d'r hillegaar van te hak
kelen. Hoe.hoeken zuks nou? Ze stoof met de klompe an
op de boompies of en toedat ze een peer plokke wou gaf die wel
heêl erg mee. Al die pere en goudrenette hinge met hillestiekies in
die boompies.
An de goudrenetteboom hing ok nag een kaartje weerop Jaap
skreven had: Luizeknips wonder
Jan Spaansen, Zuiskerwou
Lopen we de kade van de foto af
dan komen we bij een hek, waar
een wandeling begint die langs
ringsloot en Woudmeer richting
Dirkshorn voert. Een klein stukje ten noorden van dat
hek - aan de overkant van de sloot - bevond zich vroeger
het diepgat. Een van de eilandjes in het diepgat was in
bezit van de heer van Harenkarspel. Door de verkaveling
is het hele diepgat met zijn eilandjes verdwenen. De
heer van Harenkarspel bezit nu in het Waardje een
eilandje. Vanaf Luizeknip loopt de grens over de kade
van de Koog en de Bleekmeerpolder.
We verlaten Luizeknip. Het volgende
deel van de grens gaan we met de
schuit. Het water waar we vanaf
Luizeknip op varen behoord tot het
Raaksmaatsboezem. De veklaring
van op het eerste gezicht moeilijk te
begrijpen naam houdt ten nauwste verband met de voor
het Geestmerambacht zo belangrijke Hondsbosse zeewe
ring, die het gat in de duinen sloot tussen Hargen en
Petten. De Hondsbosse zeewering werd door de belang
hebbende dorpen in het achterliggende gebied onder
houden, en de kosten daarvoor werden over het gehele
gebied omgeslagen. Ieder dorp droeg bij naar gelang haar
oppervlak, en daar werd flink mee gesjoemeld. Waarop
keizer Karel de Vijfde in 1533 als Graaf van Holland
opdracht gaf alle landen onder de Hondsbosse op te
meten, om daarna de contributie, waarin veel bedrog was
gepleegd opnieuw vast te stellen. In 1535 werd deze
meting door Simon Berthelmeesz uitgevoerd 'mit een
raex' (een raex was een ketting). De uitslag daarvan werd
aangegeven in raaksmaten, waaruit de naam
Raaksmaatsboezem is ontstaan.
We varen nu achter de huizen van
Oudkarspel in de ringsloot van het
rondje Waarland. Tegenwoordig een
toeristische vaarroute, maar vroeger een belangrijk agra
risch vaarwater. Kijken we over de kade dan zien we ook
hier een door de verkaveling veroorzaakt vlak landschap.
Alleen de namen van de wegen herinneren nog aan de
polders die er lagen. Aan de grens was dat de Bleekmeer,
de Koogpolders en de Schaapskuilmeer.
Alle met hun kades en ringvaarten, dat zag er in het
verleden dus heel anders uit. De Bleekmeer en de
Schaapskuilmeer zijn beide in 1632 drooggemaakt. De
Koogpolders was bestaand land dat bij de gemeente
Oudkarspel hoorde. De grens van Harenkarspel lag
toen bij de Bleekmeer.
2017
De sluis bij Oudkarspel.
mei
