Periode 1905-1909: gemeenteraadslid
In 1905 komt de 34-jarige Burger in de gemeenteraad.
Hij werd nipt verkozen na een herstemming waar hij
als tweede en laatste in de raad gekozen werd via het
welvaart-stemrecht bij mannen (volgens 1896 kieswet
Van Houten). Daar doet hij al snel van zich spreken:
regelmatig corrigeert hij de oude burgemeester Swan
die het steeds groeiende gemeentewerk (t.g.v. meer
medetaken van het Rijk) boven zijn hoofd groeit. Op
19-12-1908 kondigt Swan in de raad zijn vertrek aan.
Op 30-1-1909 leidt Swan zijn laatste B&W-
vergadering. Formeel eindigt de periode Swan eind
maart 1909. Swan overlijdt op 9-8-1914 in de leeftijd
van 80 jaar.
Jan Burger toont in deze periode zich actief met het
gemeentebeleid te bemoeien. Enkele voorbeelden
daarvan volgen hierna.
Zwijgen
Hij zwijgt in zijn eerste vergadering. Dat verandert in
de volgende vergadering (29-11-1905) waar hij als lid
van de Naamloze Landbouw- en Handelsvereeniging
Langedijk e.o. (afd. Haringcarspel) pleit voor een
gemeentelijke garantstelling voor de aanleg van de
zijlijn van het station Noord-Scharwoude naar het
dorp Noord-Scharwoude. De raad volgt zijn pleidooi
niet op. (Piet: mede oprichter, even nakijken)
Bij de discussie over een onderwijspensioenverhoging
laat Jan Burger weten dat hij voor pensioenfondsvor
ming t.b.v. weduwen en wezen is - onwetend van zijn
latere lot -, doch tegen een verhoofde wedde-inhou-
ding van 2,5% naar het voorgestelde 5
Volkswoningbeleid: geen standpunt van Jan
Burger
In 1906 moet de gemeente op aangeven van
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland wederom
(de eerste was in 1902) een bouw- en woonverorde-
ning opstellen, waaraan burgemeester Swan met
tegenzin gehoor geeft. Dit omdat de gemeente dan
oude woningen onbewoonbaar dient te verklaren, en
passende andere bewoning aan de betroffen inwoners
moet aanbieden, iets wat de gemeente op kosten jaagt.
Jan Burger neemt hierin geen eigen standpunt in:
feitelijk komt het nationaal volkswoningprogramma
pas rond 1918 goed op gang. Op 12-3-1918 stelt
de Gemeente Harenkarspel het eerste voorschot a
fl. 13.000,- beschikbaar aan de woningbouw
vereniging "Goed Wonen" voor de bouw van vier
arbeiderswoningen".
Besmettelijke ziekten
In 1906 breekt er een difterie-uitbraak uit op de
Openbare Lagere School (OLS) Dirkshorn, met
dodelijk gevolg. De rijksinspecteur voor de volksge
zondheid beveelt de sluiting der school dat tot een
grote discussie leidt, waarin de burgemeester over de
school spreekt van een 'broeinest van besmetting', en
Burger de juiste beoordeling der maatregelen overlaat
aan de 'heeren deskundigen'. Weliswaar neemt de
gemeente de nodige ontsmettingsmaatregelen, maar
lost de oorzaak van de besmetting niet op: de school
ligt in besloten polder zonder veel doorstroming, ter
wijl de kinderen en hun ouders slootwater gebruiken
om hun behoefte te doen, terwijl men dit water ook
gebruikt om de afwas te doen, en ook wel om uit te
drinken. De aanleg van een besloten rioleringssysteem
komt er niet. De gemeente dorst niet tegen de slechte
volksgewoonte in te gaan om daarvoor haar inwoners
een belastingverhoging op te leggen voor een riole
ringssysteem. In mei 1907 heerst er weer difterie op
deze school.
Betere schoolmeubelen
In de mei vergadering pleit Jan Burger voor het aan
brengen van leuningen op de zespersoons-schoolban-
ken in de OLS-Waarland, en voor het aanbesteden van
deze verandering bij bedrijven uit de gemeente, maar
de burgemeester stelt dat het Rijk tweepersoonsban-
ken eist, evenals een openbare aanbesteding: Burger
berust hierin, maar zal constant blijven pleiten voor de
bedrijven enz. uit de eigen gemeente. We zien wel de
directe rijksinvloed op basis van de onderwijswetten
vanaf 1878.
Burgemeesterschap
Nadat Swan zijn vertrek aankondigt solliciteert de
37-jarige Burger bij de Commissaris der Koningin
naar deze functie. Zijn sollicitatie wekte weerstand op,
vermoedelijk omdat Burger niet voldeed aan de juiste'
achtergrond, zoals die bij zijn voorgangers voordeed
(n-h herenboer). Hij was katholiek en niet bepaald erg
rijk. Desondanks werd hij burgemeester, met uitdruk
kelijke steun van de toenmalige Commissaris der
Koningin. Deze stuurt de Raad een brief met de
mededeling dat Burger hem de juiste inlichtingen
over zijn persoon heeft verstrekt, met de impliciete
mededeling dat Burger als een serieuze kandidaat naar
behoren door deze zal worden bekeken. De brief
wordt door de heer Willem Zutt tijdens een raadszit
ting voorgelezen.
Dirksliom.
Wfj vernemen, dat te Tuitjehorn eene vergadering
is gehouden, waarop besloten werd voor den Heer J
Burger, thans Raadslid, eene aanbeveling in te dienen
voor Burgemeester van Harenkarspel.
Bij Koninklijk Besluit ondertekende Koningin
Wilhelmina zijn benoeming. Op 16-7-1909 wordt Jan
Burger plechtig - met een feestelijke intocht per lan
dauer en vele toespraken - als de zevende burgemees-
2014
Zicht op Haringcarspel
mei
