kool bedroeg in 1905 575ha, terwijl de andere gewas
sen een klein aantal ha beslaat en net als de veeteelt
afnam. De agrarische sector kent een kleinschalige
industrialisering, nl. lokale kaasfabriekjes in Dirkshorn,
Tuitjenhorn en Waarland, t.b.v. de export. Rijke boe
ren - waaronder zijn voorganger Jacob Swan - leggen
daarvoor kapitaal in. In Dirkshorn is er sprake van een
kaasfabriek met een stoomketel in 1890, opgericht
door C. Bijpost,J. Swan, en Jb. Kooij; in 1894 bevindt
zich een kaasfabriek te Tuitjenhorn, de 'Geest des
Tijds' geheten.
Dan is er vanaf ong. 1898 sprake van Raiffeisen-/
Boerenleenbanken in elk dorp om de boeren en
andere (middenstands-)inwoners met lage rentelenin
gen te steunen: de plaatselijke elite vormde het bestuur.
In Warmenhuizen en in de Langedijk bevinden zich
zuurkoolfabrieken voor de industriële verwerking
t.b.v. binnenlandse stedelijke consumptie en de export.
(Spoor-)wegen vanaf 1867
Ook waren er in de buurgemeenten veilingen ont
staan vanaf omstreeks 1880, geholpen door de aanleg
(1865-67) van de hoofdspoorlijn Alkmaar-Den Helder
(het station Noord-Scharwoude; en de halte
Schagerwaard) met verbinding via Haarlem naar
Amsterdam, en tramlijnen naar de veiling van Broek-
op-Langedijk, de veiling van Noord-Scharwoude
(dorp) en de veiling te Warmenhuizen (1913).
Deze ontwikkelingen vereisten een beter wegennet:
omstreeks 1900 is er sprake van macadamwegen
(gruis) met paardenpaden in het midden t.b.v. paard
en wagenverkeer en de fiets. De komst van de (vracht-)
auto en bus na 1900 vraagt echter om versteende
wegen (tegen het opwaaiend stof), een roep om
minder bochtig wegennet dat beter verlicht wordt
en betere wegen naar de spoorwegen en kanalen.
De gemeente laat het initiatief over aan particulieren
uit angst voor hoge kosten. Het plan om een tramlijn
van de veiling van Broek op Langedijk naar Dirkshorn
te realiseren, slaagt niet (vermoedelijk vanwege het
lange en dus dure tramtraject, en vanwege het water
rijke gebied).
Kanalen
Dirkshorn kende een beurtschipper die vertrok vanaf
de Veersloot via een bochtig traject naar Alkmaar, en
via de Tolkervaart naar Schagen. De bochtigheid en de
sluis-hindernissen riepen om een snellere oplossing.
Het kanalennet wenst men ook uit te breiden: daartoe
richtte de van Hoorn afkomstige dhr. Aalst, directeur
der Nederlandsche Handelsmij te Amsterdam, een
lobbycommissie op waarin Burger ook zitting neemt
(de Westfriese Kanalencommissie).
Post, telegraaf, telefonie
De behoefte aan snelle en betrouwbare berichtgeving
naar en van de centra vergt een goede post- (vanaf
1850 rijksmonopolie), telegraaf- (dito vanaf 1865) en
telefoonverbindingen (begin 1880); vanaf 1894 ligt er
een telefoonkabel vanuit Alkmaar, via Warmenhuizen
(postkantoor) langs de Koorndijk, naar Dirkshorn
(met een postkantoor naast het gemeentehuis).
Gas en elektra
De modernisering is niet compleet zonder een betere
huisverwarming en -verlichting. In plaats van petro
leum komt er de gaslamp en later de elektrische lamp;
het huis krijgt naast turf- en kolenverbranding, ook
gas, geleverd door gasfabrieken te Warmenhuizen en
Dirkshorn. De gemeente Harenkarspel steunt deze
ontwikkelingen met financiële garantstellingen.
Zicht op Haringcarspel
In Schoorlse duinen, v.l.n.r. Pietertje Burger-Blankendaal, mevr.
Molenaar?, 'Ma' Dekker-Blankendaal, mevr. Strooper
Vl.n.r.Thijs Dekker, Jan Burger, Willem Strooper,
Pieter Borst, Jaap Molenaar.
mei 2014
