TOEN EN NU IN VALKKOOG
Al rondstruinend in de omgeving van Valkkoog kom je een aantal merkwaardige zaken
tegen. Zo tref je dijken aan midden in het landschap of waterplassen liggend aan de dijk. Dit
soort zaken kunnen de drijfveer vormen voor bestudering van de lokale geschiedenis. Door
kennis van het verleden is het heden wat beter te begrijpen.
Zo kan men zich verwonderen over de aanwe
zigheid van een kerk in zo'n minivlekje als
Valkkoog. Deze verwondering geeft aanleiding
tot een onderzoekje over de betekenis van de
rol van de kerk in Valkkoog. Een kerk vervulde
zo'n honderd jaar geleden een heel belangrijke
rol. Hij was het middelpunt van het dorpsleven.
De dominee, de schoolmeester en de
kroegbaas daar had je wat aan. Het waren de
steunpilaren in een dorpsgemeenschap.
Soms had je merkwaardige combinaties. Zo
was begin 1900 de kastelein ook voorzanger in
de kerk. De kerk zorgde voor ondersteuning
van die dorpsgenoten die de eindjes niet aan
elkaar konden knopen. Boeren huurden land
van de kerk. De dominee nam het initiatief voor
de oprichting van een bibliotheek en een
zangkoor. De schoolmeester maakte deel uit
van het bestuur van talloze verenigingen, vaak
in de functie van secretaris, want een
onderwijzer kon immers schrijven.
De dorpsschool opgeheven
Deze voorbeelden kunnen uitgebreid worden
met nog meer bewijzen dat deze mensen
onmisbaar waren voor een goed dorpsklimaat.
Het is treffend in de regionale pers van enige
jaren voor de oorlog te lezen hoe de opheffing
van de dorpsschool insloeg als een bom. De
laatste schooldag 30 juni 1934 was een
aangrijpend drama. Burgemeester, dominee en
schoolmeester hielden lange toespraken.
Meester Speets kon zijn emoties niet meer de
baas blijven."Kinderen lagen schreiend met hun
hoofden op de bank," aldus een citaat uit de
Schager Courant.
Nu, anno 2011, zijn de dominee, meester en
kastelein verdwenen. De doodklap voor ons
dorpsleven zou je zeggen, ware het niet dat
enige dorpsgenoten zeer waardevolle initia
tieven namen om Valkkoog op de kaart te
houden.
Toen in 1985 de Hervormde Kerk het
kerkgebouw wilde afstoten, stroopten een
aantal dorpsgenoten de mouwen op en richtten
een drietal stichtingen op: Stichting Instand
houding Kerkgebouw Valkkoog, Stichting
Culturele Werkgroep Kerkgebouw Valkkoog en
Stichting Vrienden van Kerkgebouw Valkkoog.
In december 2009 werd De Bakkerij geopend,
onze dorpskamer. Het eerste jaar heeft De
Bakkerij een vliegende start gehad. Het project
loopt als een trein.
Hoogtepunt was het ringsteken met paard en
wagen tijdens het dorpsfeest in de zomer van
2010. Dankzij de tomeloze inzet van veel
dorpsgenoten op allerlei gebied kunnen we
vaststellen dat ons dorp gonst van de
activiteiten.
De Valkenhof
De Valkenhof, de oude stolpboerderij, heeft
gezelschap gekregen van een nieuwe buur-
manstolp. De familie de Vries, zal dit jaar
verkassen naar de nieuwe stolp. De oude stolp
zal dit jaar niet meer overleven. Tijd om eens
terug te blikken en eens een kijkje te nemen in
het verleden van de boerderij en zijn bewoners.
We gaan terug naar 1725, het jaar dat Pieter
Peetoom trouwt met Neeltje Jans. Het jonge
echtpaar is dan eigenaar van de stolp. Hun
enige zoon Jan Peetoom trouwt met Maartje
Claes. Maartje sterft jong bij de geboorte van
haar dochter Grietje. Ook Grietje sterft op jonge
leeftijd. Jan Peetoom was dus al jong
weduwnaar zon-der kinderen. Op 29 april 1749
hertrouwt hij met Jantje Pieters Zeeman. Dit
huwelijk wordt gezegend met twee kinderen,
Neeltje en Pieter. Pieter Peetoom komt op de
boerderij na vaders overlijden, In 1784 trouwt
Pieter met Neeltje Corn. Groenveld. Ze krijgen
samen vier kinderen, die allen tijdens of kort na
de bevalling stierven. Tijdens de geboorte van
het laatste kind stierf ook moeder Neeltje. Op
de boerderij had Pieter ondersteuning van zijn
boerenknecht Pieter Tjallewal. Voor het huis
houden en vooral voor het kaasmaken was een
vrouw onontbeerlijk. Daarom werd het 15-
jarige weesmeisje Trijntje Rensd. de Boer,
dochter van een schoonzuster, in huis geno
men. Pieter Peetoom, Pieter Tjallewal en
Trijntje Rensd. de Boer runden dus het bedrijf
met 30 geersen (10 hectaren) land en 8 koeien.
Als Pieter eind 1805 zijn einde voelt naderen,
roept hij de 20-jarige Trijntje bij zich en smeekt
haar hem tijdens zijn stervensperiode niet te
verlaten. Trijntje was kennelijk bang alleen
-22-
