DE GEZONKEN KOOLSCHUIT IN DE SLUIS VAN SCHOORLDAM
Onlangs kreeg ik het blad 'Zicht op Haringcarspel' nr. 37 van iemand te leen, om kennis te
maken met het blad. Min of meer was ik verrast door de foto op de omslag van het blad nl.
'het sluisje van Schoorldam', want daar heb ik veel herinneringen aan, nl. het gezonken
schuitje met rode kool, zie pag.6 in nr. 37.
Het was januari 1943 toen ik 14 jaar werd, en
per 1 maart van het zelfde jaar als knechtje
werd verhuurd bij een tuinder op het 't Rijpje
(ter opleiding zeg maar als agrarisch medewer
ker zoals dat tegenwoordig met een net woord
heet). In die tijd was je knecht(je).
Het schooljaar liep echter tot eind juli, hetgeen
vijf maanden schoolverzuim inhield waar je niet
onderuit kon. Dit koste in die tijd twee keer tien
gulden boete voor schoolverzuim. De school
meester had waarschijnlijk medelijden met het
gezin, want er werd geen aangifte meer gedaan
bij de inspectie onderwijs.
Het moet dus ongeveer maart/april 1943 zijn
geweest, want na die tijd zat er niet veel kool
meer in de schuren, 's Morgens rond een uur of
zes/half zeven vertrok ik vanaf het 't Rijpje
omgeving Martinusschool in de richting van
Tuitjenhorn via de sloot die toen langs het 't
Rijpje liep, en de sloot langs de Selschardijk
onder de brug door (heette het sluisje) naar de
delft, een grote brede sloot die liep nagenoeg
van St. Maarten naar Warmenhuizen. Vanaf de
veiling van Warmenhuizen richting de sluis van
Schoorldam kwam je de zuurkoolfabriek van
Klaas Wagenaar (K.W.) nog tegen, gelegen aan
een grote brede plas of sloot waar ik later vaak
deense witte kool heb gebracht. Een gevaarlijke
plas vanwege de golfslag bij veel wind, als je
wat diep lag, (kantje boord) kreeg je wel eens
wat water binnen. Verder, via een grote brede
sloot kwam je bij het sluisje uit, de deuren ston
den de keer open en ik kon dus zo naar binnen
varen.
Als de sluiswachter niet aanwezig was deed je
het schutten zoals dat heet zelf. En als je 14
jaar bent is dat natuurlijk een fluitje van een
cent, dus uit het schuitje gestapt en aan het
werk gegaan, deuren dicht en schuiven dicht,
en daarna aan de kanaalzijde de schuiven ge
opend om het water in de sluis op kanaalpeil te
brengen. Door het binnenstromende water in de
sluis is de schuit met kool in beweging geko
men en is zonder erg met de punt van het
schuitje onder een balk van een deur blijven
hangen en stond razendsnel op z'n
kop. Met man en macht werd de
schuit boven water gesjord, de kool
met viertands-, en hooivorken uit de
sluis gevist en in de schuit
gedeponeerd.
Verder ging het richting spoorbrug.
Daar lag langs de kanaalkade een
grote rijnaak afgemeerd waarin de
kool moest worden afgeleverd, 'be
stemming Duitsland', daarna met
hulp van de sluiswachter en overige
belangstellenden, de terugreis naar
het 't Rijpje aanvaard. Daar aange
komen was het al laat en donker, de
baas was er niet, waarschijnlijk in
slaap gevallen tijdens het kaartmid-
dagje van de eigen gestookte jene
ver!!!
Foto van een soortgelijke koolschuit.
Bron: website Stichting COOG.
Cor Stoop
-li-
