ringskamp te Meester Cornelis, een voorstadje
van Batavia, bevrijd.
Na 31/4 jaar van vernederingen, voeding van
minder dan 1400 calorie per dag en verplichte
corvees zoals het aanleggen van spoorbanen,
houthakken en kampwerkzaamheden, kregen
de kampbewoners van de Japanse kamp
commandant Tatjie Bana bericht dat Japan de
oorlog had beëindigd. Dat was op de 1e Augus
tus 1945. Het duurde echter wegens Britse
politieke ambities nog bijna twee maanden
voordat de politie en de binnenlandse
bestuurs-ambtenaren toestemming kregen van
de Britse bezetting om de kampen te verlaten.
Jo werd toen met zijn gezin in Batavia verenigd
en teruggeplaatst naar zijn oorspronkelijke post
bij de 3e Politie sectie.
In 1947 komt Jo met zijn gezin met uitgesteld
verlof naar Holland. Ze mogen nu bijna een
jaar blijven. Als ze weer terug gaan naar Indië,
blijft de jongste zoon Jan achter. Hij heeft door
de kampervaringen geestelijke schade
opgelopen en gaat wonen in Willibrord Heiloo.
Het doet Jo en Elize veel pijn om hem hier
achter te laten, maar het is voor Jan veel beter.
Daar is nog heel wat te vertellen over de
belevenissen in die kampen tussen de periode
1945 en de gezagsovergave in 1946/47, de
revolutie of bersiapperiode en het werken met
Indonesiërs en onder Indonesisch gezag.
Jo Berkhout is in 1951 met pensioen gegaan
en heeft bij terugkomst in Nederland met zijn
vrouw Elize en zoon Jan een jaar of twee aan
de Oostwal in het huisje van Jansje de Nijs,
zijn stiefzuster, gewoond tot de te bouwen
woning gedoopt als MARCA aan de Oostwal
52 gereed was. Ze hebben daarin gewoond tot
het tijd werd om naar het bejaardenoord aan
de Pastoor Willemse straat te trekken alwaar
Elize op 88 jarige leeftijd en Jo kort voor zijn
93ste overleden is.
Zijn oudste zoon Frits is tot de gedwongen
repatriëring door het Soekarno bewind einde
1957 naar Nederland gevlogen alwaar zijn
gezin reeds uit voorzorg met het schip SS
Oranje aangekomen was. Hij en zijn gezin zijn
kort voor het einde van 1958, een week voor
Kerstmis, naar Zuid Afrika geëmigreerd. Hij is
daar als directeur van het "Staats Departement
van Finansies" met pensioen gegaan en leeft
met zijn gezin in de buurt van Kaapstad. Frits
heeft ook twee jaar als gastprofessor aan een
Chinese universiteit internationale economie
gedoceerd. De jongste zoon van Jo, Jan Berk
hout, is bij de verhuizing naar het bejaarden
oord "Alkerhoef in Alkmaar ondergebracht,
waar hij genietend van zijn AOW nog steeds
woont. Met de kinderen en de over de wereld
verspreide (één met de familie in Nederland)
kleinkinderen en achter kleinkinderen van Jo en
Elize Berkbout gaat het geheel naar wens.
En dan te bedenken dat alles begonnen is aan
de Oostwal in Warmetuut in West-Friesland!
Frits Berkhout
Tot slot.
De school- en speelkameraden van Jo Berk
hout, o.a. de gebroeders Tesselaar, "de
Ruttels", zullen nooit vermoed hebben dat Jo
het zo ver zou schoppen in zijn leven. Ver in de
zin van ver van huis, vooral in die jaren, ver ook
maatschappelijk in zijn politiecarrière. Sociaal
en gastvrij, maar geen onrechtduldend, dan
kon je beter uit zijn (grote) handen zien te
blijven.
Frits Berkhout
Cees van den Berg
-21-
